Boeken

Al een jaar na de oprichting van de vogelwerkgroep wordt begonnen met het inventariseren van broedvogels in Alkmaar. Dit onderzoek wordt iedere 10 jaar herhaald en heeft geresulteerd in een, voor stedelijk gebied, unieke reeks gegevens en uitgaven.

 

Broedvogels van het stedelijke gebied van Alkmaar

 

Resultaten van 2014 vergeleken met drie voorgaande inventarisaties
Harry Smit, Maarten Platteeuw en Tom Damm

 

ISBN 978-94-91134-06-7

 

Alkmaar is een van de weinige steden in Nederland waar een traditie opgebouwd is van het inventariseren van in de stad broedende vogels. De eerste inventarisatie vond reeds in 1984 plaats en daarna is dit elke 10 jaar herhaald. In 2013-2014 is voor de vierde keer een inventarisatie uitgevoerd van alle broedvogels in het stedelijke gebied van Alkmaar. In deze ca. 30 jaar is op deze wijze een unieke serie ontstaan.
Vogels in het stedelijke gebied hebben nooit veel belangstelling gehad van vogelaars. Van soorten die vooral in de stad voorkomen, zijn de aantalsontwikkelingen dan ook niet goed bekend. Bovendien kunnen deze afwijken van landelijke trends, die vooral op het platteland gebaseerd zijn. De grens van het onderzochte gebied in Alkmaar is in grote lijnen het stedelijke gebied binnen de randwegen.
Voor de niet integraal getelde soorten dienden de resultaten van 40 vaste telgebieden als uitgangspunt om de aantallen in min of meer vergelijkbare wijken te schatten. De aldus verkregen aantallen leiden tezamen met de resultaten van de 40 telgebieden tot een schatting van de totale broedvogelbevolking van Alkmaar.

Als de broedvogels van Alkmaar in grote lijnen wordt bekeken, dan valt op dat in de 30 jaar dat dit onderzoek wordt verricht het merendeel van de soorten sterk is toegenomen. Pas bij de inventarisatie van 2014 zien we dat veel soorten niet verder toenemen of zelfs afnemen.

 

Voor- of achteruitgang van broedvogels (>20 paar) in de 40 telgebieden
De Top 10 in Alkmaar
– De Merel blijft de meest talrijke broedvogel in Alkmaar. Dat is al sinds 2004 zo.
– Vergeleken met 2004 hebben Kauw en Koolmees stuivertje gewisseld.
– De Huismus is geheel uit de Top 10 verdwenen.
Tot en met 1994 was dit de meest talrijke broedvogel in Alkmaar.
– Vrijwel alle soorten die in 2014 in de Top 10 staan, stonden in 2004 ook in de Top 10.
– Vergeleken met 1994 zijn Gierzwaluw en Spreeuw uit de Top 10 verdwenen,
– Vergeleken met plaatsen als Nieuwegein en Middelburg verschilt zo’n Top 10 niet veel. Wel komt in de twee andere plaatsen de             Huismus nog voor in de Top 10 en ontbreekt in de andere steden de Stormmeeuw.

 

Samenvatting

– In Alkmaar hebben in 2013-2014 86 vogelsoorten gebroed.
Acht soorten zijn incidentele broedvogels, die niet elk jaar in de stad broeden, en vijf soorten zijn exoten, die (ooit) door de mens zijn ingevoerd.
Een opvallende afwezige onder de exoten is de Halsbandparkiet.
– Vergeleken met 10 jaar geleden zijn er veel soorten die in aantal achteruit gegaan zijn dan wel gelijk gebleven zijn.
Een belangrijke factor daarvoor is een serie strengere winters in het nabije verleden.
– Diverse soorten laten na jaren van groei een stabilisatie zijn.
Kennelijk is het plafond bereikt.
– Groei zit er vooral in de riet- en moerasvogels, hoewel de aantallen in ieder geval vooralsnog bescheiden zijn.
Ook onder de eenden- en ganzensoorten vinden we soorten die sterk toenemen.
– Alkmaar heeft in absolute zin een aantal kleinere meeuwenkolonies, waarvan de stand sinds 2004 is toegenomen, met uitzondering van de Zilvermeeuw.
Vergeleken met 2009 zien we echter een stabilisatie van de aantallen en een verdere achteruitgang van de Zilvermeeuw.
– De bosvogels nemen nog steeds in aantal toe met uitzondering van een aantal standvogels, die waarschijnlijk mede door de strengere winters achteruit gegaan zijn..
Een van de meest aansprekende soorten in de stad is de Merel.
Daar gaat het echter niet goed mee, de aantallen nemen gestaag af.
Een ander icoon onder de stadsvogels is de Huismus. Ook met die soort gaat het slecht. Tussen 1994 en 2004 is de Huismus met 78% afgenomen en tussen 2004 en 2014 met nog eens 48,5%.
– De stand van alle kraaiachtigen is vrijwel gelijk gebleven.

 

Bestellen / kopen
Het boek is te bestellen à € 12,50 bij:
– secretariaat VWG Alkmaar en Omstreken, p/a. Jan van Scorelpark 57, 1871 EZ Schoorl
Maarten Platteeuw

 

 

 

 

 

Alkmaar heeft vleugels

 

In 2008 bestond de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. 25 jaar. We kregen van de gemeente Alkmaar een kado: we mochten een boekje maken over vogels in Alkmaar.

 

Het boekje is in 2010 klaar en laat zien wat er in uw wijk, park of buurt te beleven is. Veel vragen over vogels, hun uiterlijk en soms opvallende gedrag, worden beantwoord. Het boekje bevat ook veel tips om uw tuin vogelvriendelijk in te richten, wat u kunt voeren en waar u nestkasten op kan hangen. Er staan veel foto’s in, allen gemaakt door leden.
Maar ook interviews met vogelaar, cabaretier en schrijver Hans Dorrestijn en kunstenares Marte Röling, een gedicht en een strip maken het tot een luchtig, veelzijdig en uniek boekje.
‘Alkmaar heeft vleugels’ is samengesteld en geproduceerd door Miranda Zutt en Johan Bos. Veel leden schreven over hun wijk of park.

 

Het is voor slechts € 9,95 te bestellen door een mail te sturen.

 

De opbrengst van het boekje komt ten goed aan de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o.

 

Broedvogels van Alkmaar in 2001-2004

In 2005 verscheen voor de derde keer een boekje over de broedvogels in Alkmaar. Het geeft een beeld hoe het er op dat moment met de broedvogels in Alkmaar gaat, maar geeft ook een beeld van de ontwikkeling over de laatste 20 jaar. Er hebben zich de grote veranderingen voorgedaan en dat heeft winnaars en verliezers opgeleverd.

 

 

 

Heden, verleden en toekomst van de meeuwen in de Kop van noord-holland

Het wordt hoog tijd voor een ruimere blik op meeuwen. De Vogelwerkgroep Alkmaar e.o., Natuurorganisatie De Windbreker en de Samenwerkende Vogelwerkgroepen Noord-Holland willen hieraan in dit boekje een steentje bijdragen. Dit boekje springt in op de actualiteit en laat zien dat de meeuw verwoede pogingen doet om te overleven in een wereld die voor hem momenteel zeer vijandig is. Zijn natuurlijke belager de vos heeft hem uit de duinen verjaagd en nu zoekt hij – ondanks wisselende ervaringen met de mens – zijn heil op andere plaatsen, zoals op de daken van de stad Alkmaar.
Gemaakt met medewerking van Kees Woutersen, Ruud Brouwer, Johan Bos, Arnold Gronert en Chris Winter. Met foto’s van Jan Stok en tekeningen van Leo Stegeman.

 

Broedvogels van Alkmaar 1994

In 1994 staan maar liefst 30 leden zo’n zes keer vroeg op om wederom de broedvogels in Alkmaar te inventariseren. Harry Smit, Kees Roobeek en Maarten Platteeuw storten zich vol verve op het verwerken van de gegevens. Het resultaat verschijnt in juni 1995 en is wederom een interessant verslag van hoe het er voor staat met de vogels in de stad.

 

 

De Alkmaarse Hout

Dit boekje uit 1993, onder redactie van Marc Argeloo en Harry Smit, gaat over de natuurlijke rijkdom van het vier eeuwen oude stadsbos. De Hout, zoals het bos in de volksmond meestal genoemd wordt, kent een rijk natuurlijk planten- en dierenleven.

 

Zo is de Hout bij de wat meer ingewijden onder de natuurliefhebbers vooral bekend vanwege de zogenaamde stinseflora. Dit zijn planten die in Nederland van oorsprong zijn aangeplant op buitenplaatsen, de stinsen of staten. Onder deze groep van planten zijn vooral de bolgewassen goed vertegenwoordigd.
De Hout kent ook een rijk vogelleven. Vooral soorten van de wat oudere loofbossen zijn er te vinden. Broedvogels en wintergasten komen beiden aan bod.
Ook het voorkomen van paddestoelen en zoogdieren wordt in dit boekje uitgebreid besproken.

 

Broedvogels van Alkmaar 1984

In 1986 verschijnt het eerste broedvogelverslag van Alkmaar. Honderden uren veldwerk werden uitgewerkt tot een uitgebreid verslag. In dit verslag wordt van ongeveer 35 soorten, naast een verspreidingskaart een uitgebreide beschrijving gegeven waarin ook oude gegevens zijn verwerkt. Ook buiten de vereniging is er veel vraag naar het verslag, zodat een tweede oplage nodig is om aan de vraag te voldoen.
Onderzoek naar vogels in de stad is in deze tijd nog maar weinig gedaan en dat maakt het begin van deze reeks publicaties dan ook uniek!