2. Heilooërbos/Landgoed Nijenburg

GPS 52°36’42.21″N 4°42’58.74″O

Het Heilooërbos en Landgoed Nijenburg liggen op de strandwal tussen Limmen en Alkmaar. Het bos wordt doorsneden door twee belangrijke verkeersaders: de N203 naar Alkmaar en de spoorlijn. Ondanks dat de effecten hiervan in het hele bos te merken zijn, behoudt het landgoed toch zijn serene en rustige karakter. Ongeveer 4.000 jaar geleden vormde deze wal de bescherming tegen de zee. Later, toen de zee een stuk westelijker lag, vormde de hoge, zandige wal tussen de natte strandvlakten met zijn kwelders een aantrekkelijk woongebied. Hoewel men in de loop der eeuwen heel wat van de oorspronkelijke ‘duintjes’ heeft afgegraven, ligt het bos nog aanzienlijk hoger dan de omliggende polders.

Het huidige Heilooërbos stamt uit het begin van de 18e eeuw. Al in de middeleeuwen was het een dicht bebost gebied, maar in 1573 werd het oude bos gekapt tijdens het beleg van Alkmaar. Daarna is de grond in gebruik gekomen voor de landbouw. De grens van de kleine akkertjes uit die periode werd gevormd door lage walletjes. Door het gehele bos heen zijn hier en daar nog de resten te zien van deze wallen.In het begin van de 18e eeuw is het huidige bos aangeplant in verband met de bouw van het landhuis Nijenburg dat aan de oostzijde van de Rijksweg ligt.

De Kattenberg (GPS 52°36’41.56″N 4°43’10.02″O)
Vlak bij de Rijksweg en even ten noorden van de zichtlijn vinden we de mysterieuze Kattenberg. De Kattenberg is een opvallende heuvel in het bos met een prachtige grote en oude linde er op. Over de oorsprong en de exacte ouderdom van de Kattenberg tast men in het duister. Waarschijnlijk is de heuvel tijdens het graven van de waterpartijen rond het landhuis verhoogd is met de daaruit vrijgekomen grond. De linde op de heuvel dateert in ieder geval van vòòr 1700 en bevindt zich met de stam voor een deel onder de grond.

De Preekstoel (GPS 52°36’55.06″N 4°43’5.08″O)
Een andere bijzondere plek in het bos is de Preekstoel. Het is een kleine verhoging op de kruising van de Kuillaan en de Westerweg. Volgens de overlevering was de preekstoel een oude, voorchristelijke cultusplaats waar men oude goden aanbad. Ook vertelt men dat Willibrord hier gepreekt zou hebben. Vòòr het uitbreken van De Opstand zouden de protestanten hier hun hagenpreken gehouden hebben.

Natuur
Het landgoed kent een zeer gevarieerde natuur. In het voorjaar is de bosbodem bezaaid met Speenkruid en Wilde hyacint. In het najaar zijn er zeer veel paddenstoelen te vinden.
Het landgoed is in beheer bij Natuurmonumenten. Natuurmonumenten werkt samen met PWN en Staatsbosbeheer om één groot aaneengesloten natuurgebied te realiseren rond Egmond, Bergen en Schoorl, waar Nijenburg onderdeel van uitmaakt.

Vogels
Blauwe reigers, Merel, Zanglijster, Buizerd en Havik, Tjiftjaf, Zwartkop, Fitis, Roodborst, Winterkoning, Vink en Groenling, Gaai en Kauw, Boomkruiper, Boomklever, Kool- en Pimpelmees, Goudhaantje, Ransuil, Grote bonte – en Groene specht.

Naast vogels is het er rijk aan de vleermuissoorten Rosse , Ruige dwerg-, Dwerg- en Watervleermuis.