Nieuws

 

2021

Geestmerambacht geen attractiepark!

Op 20 januari 2021 heeft het recreatieschap haar Visie “Parkenlint tussen stad en dorp” vastgesteld. In die visie worden een groot aantal ontwikkellocaties benoemd die moeten gaan zorgen voor meer inkomsten voor het recreatieschap. De commerciële mogelijkheden van het gebied worden maximaal benut.

De reserves (€ 6,5 miljoen) van het recreatieschap worden geïnvesteerd in o.a. het bovenregionaal aantrekkelijk maken van de “entreegebieden”, uitbreiding van het “evenemententerrein”, de aanleg van diverse parcoursen en in “duinen van Luna”.
Na het opmaken van de reserves zullen de tekorten door de drie deelnemende gemeenten aangevuld moeten worden. Er wordt een exploitatietekort verwacht van € 480.000 per jaar.

Los van het financiële verhaal, zullen de ontwikkelingen ook een enorme impact hebben op de beleving van het gebied. Uit onderzoek, door het recreatieschap zélf uitgevoerd (2019), blijkt dat meer dan 90% van de bezoekers kiezen voor natuur, rust en ruimte in het Geestmerambacht.

Wij willen dat het Geestmerambacht blijft zoals het is, een groene oase in een verder verstedelijkt gebied. Een rustpunt, maar ook broedplek, voor vogels en andere dieren, ruimte voor soms bijzondere planten. Maar ook een uitnodigende plek waar vele bewoners van de regio naar toegaan om te wandelen, te fietsen, te sporten, te genieten.
Met kleinschalige horeca voor een kop koffie of meer.
Niet voor niets zijn grote delen van het Geestmerambacht en de gehele Kleimeer beschermd en maken deel uit van het Natuur Netwerk Nederland.

Wij roepen u op om de petitie te tekenen en vrienden, collega’s en bekenden op te roepen dit ook te doen.
Geestmerambacht geen attractiepark!
De gemeenten Alkmaar, Heerhugowaard en Langedijk willen hogere inkomsten door commerciële activiteiten in het Geestmerambacht. Dit gaat ten koste van natuur- en recreatiewaarde.
Maak van het Geestmerambacht geen attractiepark.

Bescherm en versterk de natuur!
De petitie zal voor de behandeling in de gemeenteraad, die naar verwachting op 15 april in Alkmaar en op 20 april in Langedijk en Heerhugowaard plaatsvindt, aan de voorzitters en de leden van de raden aangeboden worden.
ik wil de petitie ondertekenen

Doneren?
Uw donatie is juist nu meer dan welkom en nodig: NL68 SNSB 0926 0076 88 ten name van Stichting Burgerinitiatief Bescherm de Natuur in het Geestmerambacht te Zuid Scharwoude.
Alvast bedankt!
Contact email : info@adventureparkgeestmerambacht.nl

 

Broedseizoen: kappen met kappen?

Mosje hier, takje daar, het broedseizoen staat voor de deur. Maar het snoeiseizoen ook… Een ongelukkige combinatie, want hoe zorgt u dat u vogelnesten niet verstoort? Daarom: wanneer u wél snoeit, wat echt niet mag en wat u doet als het ergens mis gaat.
Snoeien en kappen in het broedseizoen is niet verboden, míts nesten en vogels niet worden vernield of verstoord. En daar zit de moeilijkheid. Zie vanaf de grond maar eens of er een nest of sliertje jongen zit verstopt in een heg, struik of boom. Die vogels doen namelijk hun stinkende best om ervoor te zorgen dat nest en jongen onzichtbaar zijn, om ze te beschermen tegen katten, ratten, sperwers en andere gegadigden.

Wanneer broeden vogels?
Snoeien en kappen in het broedseizoen is dus hoogst onverstandig, omdat de kans groot is dat u toch per ongeluk een nest vernielt. Snoei daarom ervoor of erna. Daar zit nóg een moeilijkheid, want veel mensen denken dat vogels in mei broeden en dat snoeien in andere maanden veilig is. Was het maar waar. Uilen broeden al in februari en veel vogels zoals Merels hebben wel 2 of 3 legsels en gaan door tot augustus.
Dan zijn er ook nog vogels wiens nest het hele jaar door wettelijk is beschermd, of het nu in gebruik is of niet. Huismus en Gierzwaluw bijvoorbeeld, die broeden onder dakpannen en in andere holtes (let op als u klimop van het dak trekt!). De reden voor die jaarrond bescherming is dat deze vogels jaarlijks opnieuw gebruik maken van hetzelfde nest en afhankelijk zijn van die paar nestplekken.
Broedseizoen in mei? Was het maar waar. Zo broeden (Bos)uilen al in februari en gaan Merels door tot augustus.

Wanneer dan snoeien?
De tuin kan echter niet eeuwig doorgroeien, jaar na jaar. Wat te doen? Het beste is om voor maart of na juli te snoeien, want in die periode broeden de meeste vogels. Wilt u in mei toch af van die enorme pruik op de ligusterhaag, controleer dan van te voren meter voor meter op de dag dat u gaat snoeien, dan zit u redelijk veilig. Vindt u onverhoopt een nest? Of ziet u een vogel rond rommelen met mosjes? Onverbiddelijk, dan moet het werk wachten, want ze zijn beschermd vanaf het allereerste takje tot het allerlaatste uitgevlogen kuiken.

Gedragscode geen excuus voor gemeenten.
Schrijnend als u zo uw best doet voor de vogels en dan ziet dat gemeentewerkers kordaat struiken kortwieken waar nesten of jongen in zitten. Ze zullen misschien claimen dat ze volgens een door het ministerie goedgekeurde gedragscode werken en dus voldoende rekening houden met de natuur.
Maar dat is geen excuus. Ook als gemeenten werken met een gedragscode, mogen ze nestelende en broedende vogels niet verstoren. Weten ze dat er een nest zit en gaan ze door? Dan zijn ze in overtreding, net als ieder ander, gedragscode of niet. Natuurlijk zijn ook veel gemeenten trots op hun natuurpracht en hebben de bescherming ervan hoog in het vaandel.

Dit kunt u doen bij nestverstoring
Als u getuige bent van nestverstoring (dus een overtreding van de Wet natuurbescherming), dan kunt u een paar dingen doen.
1. Bij spoed: de politie bellen (0900-8844). Vraag naar het Regionale Milieuteam. In sommige gevallen worden werkzaamheden stilgelegd.
2. Een praatje aanknopen. Probeer in eerste instantie het gesprek aan te gaan. Leg uit dat iemand vogels verstoort en geef aan hoe het snoeien wél veilig kan. Heeft u te maken met een uitvoerder, bel dan desnoods de opdrachtgever (dat kan ook een gemeente zijn). Informeer, leg uit dat de wet wordt overtreden en dat u in het uiterste geval aangifte doet bij de politie.
3. Schakel eventueel de hulp in van de Vogelwerkgroep. Vraag of ze gezamenlijk met u willen optreden, want een vogelwerkgroep wordt vaak serieuzer genomen.
4. Een melding doen bij de provincie. Mag dat alles niet baten, meldt dan een mogelijke overtreding bij de Omgevingsdienst Noord-Holland Noord bij de provincie. De provincies zijn in de meeste gevallen verantwoordelijk voor toezicht en handhaving van deze wet.
5. Doe aangifte bij de plaatselijke politie van een strafbaar feit. Het is nodig om dit ook met zoveel woorden te zeggen, anders kan de politie het laten bij het maken van een aantekening.

Vrolijkheid en voldoening
Niets geeft meer vrolijkheid en voldoening, dan rondhupsende jonge musjes op onderzoek in de tuin, wetend dat ú dat mogelijk heeft gemaakt. Het lijken misschien lastpakken, al die beschermde vogels, maar als rekening met ze houden bij kappen of snoeien eenmaal routine is, heeft u er eigenlijk alleen maar plezier van.

Wat extra’s doen?
Wilt u wat extra’s voor vogels doen? Snoei dan niet alles tegelijk, maar laat ook eens een stuk struik of heg lekker wild groeien met bloemen en later bessen. Dan vinden ze extra veel beschutte plekken en voedsel. Volgende snoeibeurt neemt u dat stuk weer mee en laat een ander stuk staan.

 

 

2020

 

 

Veel Velduilen in ons werkgebied

Er zijn de laatste maand regelmatig meldingen van Velduilen in ons werkgebied. Blijkbaar zijn er weer veel muizen.

Tot wel drie stuks werden er gezien in de polders achter de Putten en rond de Abtskolk bij Camperduin/Petten.

Leon Edelaar legde deze prachtige Velduil daar vast op 26 april.

 

De coronacrisis

Wat is de uitbraak snel gegaan! Op 11 maart, woensdagnacht, kwamen mijn partner en ik per vliegtuig terug uit het zuiden van Portugal. Er waren op dat moment twee corona gevallen bekend: een in Lissabon en een in Porto. Wij dachten dat het virus wel aan onze “deur” voorbij zou gaan. Twee dagen later, vrijdag 13 maart, kondigde onze regering de eerste maatregelen af en in de week erop werden er strengere maatregelen afgekondigd. Inmiddels is Nederland een ander land geworden, waar o.a. het culturele en het verenigingsleven “plat” ligt. En het ziet ernaar uit dat deze situatie zeker voortduurt tot de zomer en misschien nog wel langer.
Ook de activiteiten van de vogelwerkgroep vallen onder de strenge maatregelen.
De excursies en de bijeenkomsten zijn opgeschort en de bestuursleden zitten thuis. De vergaderingen zijn opgeschort, procedures zijn tot stilstand gekomen. Gezien de grote ernst van de situatie houden de bestuursleden zich
strikt aan de voorschriften van de overheid en dat geldt ongetwijfeld ook voor de leden. Daar komt bij dat het grootste deel van de leden tot de risicogroep behoort.
Wij hebben in Nederland het geluk dat we nog steeds de vrijheid hebben om de deur uit gaan. Daar maken mijn vrouw en ik dagelijks gebruik van door een wandeling te maken door o.a. het Geestmerambacht, waar o.m. de kluten actief zijn met het zoeken van voedsel. Wij genieten ook van onze tuin waar wij deze week bezoek kregen van een paartje Groene Spechten. De man nam ruim de tijd voor zijn bad in het moerasgedeelte van de vijver. Toen hij klaar was en het vrouwtje ook wilde badderen, hipte “mijnheer” het bosje in. En wat doet een “vrouw” in zo’n geval? Zij volgt haar man. Ook de IJsvogel komt regelmatig langs om in onze vijver te duiken om de aanwezige salamanders tot zich te nemen. Die zien er in de paringstijd erg aantrekkelijk uit.
We kunnen zo toch nog genieten van het voorjaar.

Namens het bestuur wens ik iedereen toe, dat wij allen op een veilige manier door deze moeilijke tijd komen om straks weer gezond onze activiteiten te starten.
Het bestuur is daarbij afhankelijk van de beslissingen, die de overheid neemt.
Zodra het mogelijk en verantwoord is, meldt het bestuur wanneer de vereniging weer “op stoom komt”.

Namens het bestuur,

Martin Eijtinger, vz

 

2019

Nieuwe soort voor ons werkgebied

Op 12 september 2019 vindt Yvonne Oudeman een dode Klein waterhoen in haar tuin in Heerhugowaard (kassengebied). De vogel is gaaf en vertoond

geen verwondingen en is waarschijnlijk tegen een raam gevlogen.

Het is de eerste waarneming van deze soort in ons werkgebied. De vogel is opgehaald en gaat naar Naturalis.

2018

Obstacle Run toch weer midden in het broedseizoen

Reeds naar aanleiding van de Obstacle Run in 2017 heeft de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. aangegeven naar de organisatie van het evenement, naar de beheerder van het Park van Luna en naar de gemeente Heerhugowaard dat het de sterke voorkeur verdient om dergelijke grootschalige en ingrijpende evenementen niet binnen het broedseizoen van op de grond en in de rietkragen broedende vogels te organiseren. Dit hebben we ook in december 2017 nog uitdrukkelijk herhaald, dus van een beroep op onwetendheid kan bij de organiserende partijen geen sprake meer zijn geweest op het moment dat op 8 februari 2018 de gemeente Heerhugowaard een aanvraag kreeg van de organisatie om op 2 juni 2018 een nieuwe editie van de Obstacle Run te organiseren in het Park van Luna. In december had de VWG al aangegeven geen medewerking meer te willen verlenen aan de begeleiding van dit evenement indien het weer binnen het broedseizoen zou plaatsvinden. Op 18 mei 2018 heeft de gemeente Heerhugowaard de vergunning verleend en op 22 mei heeft de VWG daar bezwaar tegen aangetekend. Ook heeft de VWG bij de rechtbank om een voorlopige voorziening gevraagd, vooral vanwege het feit dat er naar ons inzicht te weinig tijd was om binnen zes weken na 18 mei (en dus ruim na het evenement zelf) een goed onderbouwd bezwaarschrift in te dienen. Al met al heeft de rechter besloten dat de voorlopige voorziening niet kon worden verleend. De voorlopige conclusie, in afwachting van het definitieve rapport van de rechtbank, luidt als volgt: De gemeente Heerhugowaard heeft zich alleen te houden aan de Algemene Politie Verordening (APV), waarin niet expliciet vermeld staat dat bij dergelijke initiatieven ook rekening gehouden moet worden met de bepalingen van flora- en faunabescherming uit de Wet natuurbescherming. Het bevoegd gezag daarvoor is de provincie en de uitvoering ervan is uitbesteed aan de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD). Met andere woorden, formeel juridisch kan een gemeente dus zonder enige inhoudelijke toetsing vergunning verlenen voor een activiteit waarvan niet is uit te sluiten dat als gevolg daarvan clausules in de Wet natuurbescherming (in dit geval het opzettelijk verstoren van vogels, hun nesten en hun jongen) kunnen worden overtreden. Alleen als wij als VWG onomstotelijk en heel concreet hadden kunnen aantonen dat die verstoring zou optreden en dat die gevolgen ernstig zouden zijn, had de rechter wellicht een andere keuze gemaakt. Hiermee heeft de rechter dus de bewijslast bij de natuurbelangenorganisatie gelegd, terwijl die ons inziens juist bij de initiatiefnemer moet liggen. Het zal nooit mogelijk zijn om voorafgaand aan de uitvoering van een evenement onomstotelijk te ‘bewijzen’ dat er schade aan de natuur zal kunnen optreden en vandaar ook dat bij dit soort situaties het voorzorgsbeginsel om de hoek komt kijken: de initiatiefnemer voor (in dit geval) een evenement zal aannemelijk moeten maken dat het niet mogelijk is dat de uitvoering van dat evenement zal kunnen leiden tot natuurschade.

 

De rietkragen werden vorig jaar op advies van de VWG, maar ook op dat van het ecologisch rapport dat de gemeente op heeft laten maken, ontzien. Dit jaar is daar geen sprake van. Op 1 plek volgt het traject de sloot met weelderige rietkraag over een paar honderd meter. Twee weken voor het evenement heeft het recreatieschap een ronde gemaakt en heeft daarbij geen nesten aangetroffen. De avond voor het evenement troffen we daar echter twee Wilde eenden met pullen, een Krakeend met 10 pullen en een Meerkoet met pullen aan. De nesten daarvan zijn dus twee weken eerder over het hoofd gezien. Ook broedde er nog een Meerkoet en waren er 3 paar Kuifeenden en twee vrouwtjes Krakeenden aanwezig, wat duidt op meer nesten. Een Scholekster, een soort waar het nog slechter mee gaat dan de Grutto, broedt op twee meter van het parkoers en moest keer op keer de eieren verlaten. Met de regen koelen de eieren snel af. De RUD is vervolgens, op advies van de rechter, benaderd om te komen handhaven. Deze instantie gaat echter eerst maandag de juridische consequenties onderzoeken. Dat is dus na het evenement…. Met andere woorden: als het kalf verdronken is, dempen we de put. Zo triest is het dus gesteld met de natuurwetgeving in Nederland

 

Obstacle Run in het Park van Luna

In 2017 is door de Vogelwerkgroep Alkmaar en de Vogelwerkgroep Heerhugowaard bezwaar gemaakt tegen de Obstacle Run, die daar op 17 juni werd georganiseerd. Gezien het vergevorderde stadium in de organisatie en het beroep op onwetendheid hebben de voornoemde werkgroepen hun medewerking verleend door na een intensieve inventarisatie in te stemmen met een gewijzigd parcours. Toen is ook uitgesproken dat dit soort activiteiten na 1 juli zouden moeten plaatsvinden. In de Quickscan van het ecologisch onderzoeks- en adviesbureau Van der Goes en Groot (rapport nr. QS2017‐41 d.d. 4 mei 2017) wordt in verband met broedvogels geadviseerd geen Obstacle Run te organiseren in de periode maart t/m juli. Wij waren dan ook stomverbaasd op 19 december 2017 een mail te krijgen van de organisatie van de Obstacle Run met de mededeling dat er een herhaling kwam op 2 juni. We hebben de organisatie op 23 december 2017 per mail gewezen op de eerdere adviezen en onze bezwaren. Omdat van onwetendheid nu geen sprake meer is, hebben we aangegeven geen medewerking te willen verlenen aan het faciliteren van zo’n activiteit en gemeld dat we ons er zelfs met alle mogelijke middelen tegen zullen verzetten. Echter voor een activiteit in augustus of september hebben we onze constructieve medewerking aangeboden. Deze mail is ook cc gestuurd naar Recreatieschap Geestmerambacht en de Gemeente Heerhugowaard . Op de deze mail hebben we van geen van de geadresseerden respons gehad.

Zorgen over afslag Heiloo A9

Lees meer:

NHD 01 02 2018

NHD 11 01 2018 Afslag A9 RvS

 

2017

Zorgen over toekomst Alkmaarderhout door nieuwbouw ziekenhuis

De Vogelwerkgroep Alkmaar en omstreken en de KNNV afdeling Alkmaar-Den Helder maken zich ernstige zorgen over de gevolgen voor de Alkmaarder Hout, indien het ontwerpbestemmingsplan Ziekenhuis Noordwest Alkmaar door commissie en gemeenteraad wordt aangenomen. Dit plan maakt het mogelijk dat een aanzienlijk deel van dit oudste stadspark van Nederland opgeofferd kan worden ten behoeve van de ‘vernieuwbouw’ van het ziekenhuis Noordwest (Noordwest). Juist in dit deel van de Hout zijn de oudste bomen (beuken van enkele honderden jaren oud) en de meest interessante onderbegroeiing van kruidlaag (een waardevolle zgn. ‘stinze’- vegetatie) en struiklaag te vinden. Uit onderzoek van de VWG blijkt dit de enige plek in de wijde omgeving is waar de Bosuil jaarlijks broedt. Ook de Boomklever is daar een bijzondere broedvogel. De oude bomen zijn een toevluchtsoord voor diverse soorten vleermuizen, waaronder de boombewonende Rosse vleermuis. Al deze hoogwaardige natuur zou gewoon verloren gaan ter meerdere eer en glorie van een nieuw, maar kleiner ziekenhuis. Falend maatschappelijk proces Het participatieproces, dat Gemeente en ziekenhuis Noordwest in werking hebben gezet, waarin omwonenden en belanghebbenden zouden kunnen meedenken en inspreken in de totstandkoming van de plannen is een wassen neus gebleken. De hiervoor in het leven geroepen Klankbordgroep blijkt namelijk consequent niet op de hoogte te zijn gehouden van de actuele ontwikkelingen, waardoor ze steeds achter de feiten aanliepen. Ook met hun inbreng blijkt geen rekening te zijn gehouden bij de formulering van het nieuwe bestemmingsplan. Een bekend fenomeen, want de ingebrachte zienswijzen, waaronder die van de VWG, voor het voorontwerp zijn alle terzijde gelegd. Het participatieproces heeft dan ook tot geen enkele maatschappelijke inbreng geleid en blijkt dus een zinloze schijnvertoning te zijn. VWG Alkmaar e.o. en KNNV afdeling Alkmaar-Den Helder onderschrijven de brief die de Klankbordgroep op 15 november 2017 naar de Gemeenteraad, Noordwest Ziekenhuisgroep en de pers heeft doen uitgaan. Concluderend Zowel qua inhoud als qua proces is het ontwerpbestemmingsplan Ziekenhuis Noordwest Alkmaar voor ons onverteerbaar en wij doen een dringend beroep op eenieder om alles in het werk te stellen om de goedkeuring van dit plan in de huidige vorm tegen te gaan.
Het mag niet zo zijn dat bestuurlijke arrogantie, overhaast handelen, natuur- en cultuurbarbarisme en korte termijn denken ertoe zullen leiden dat eeuwenoude en waardevolle boomstructuren binnen de stadsgrenzen van Alkmaar opgeofferd zullen worden voor de bouw van een kleiner, compacter ziekenhuis terwijl er genoeg mogelijkheden zijn voor minder destructieve oplossingen.

 

Nachtzwaluw excursie

Na dagen met temperaturen van 25 à 30° en volop zon, en een veelbelovende weersverwachting voor de rest van de week , is maandagavond besloten om donderdag 22 juni de jaarlijkse KNNV nachtzwaluw- excursie te organiseren. Maar die donderdagmiddag regent het, de temperatuur daalt onder de 20°, en er is redelijk veel wind. Echter Buienradar geeft aan dat het de hele avond droog zal blijven, dus de excursie gaat toch door. Onder leiding van Dook Vlugt vertrekken de 17 deelnemers om kwart voor tien naar het Grensvlak. De verwachtingen waren door Dook, volkomen ten onrechte bleek achteraf, getemperd, want wat hebben we de Nachtzwaluw goed gezien, die zelfs op zo’n 20 m van ons af op een schuine boomtak kwam zitten. Beter kan het toch niet. Een groot succes, dank aan Dook. Rob Struijk

 

Medewerkers roofvogelwerkgroep gezocht

De roofvogelwerkgroep verbonden aan Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. doet onderzoek in de duinen vanaf 1995. We maken op zijn minst de 25 jaar vol, in 2017 is het 23e seizoen begonnen. De eerste nesten hebben we vastgesteld, het is nog niet duidelijk of de nesten die wij op het oog hebben echt gebruikt gaan worden. De roofvogelwerkgroep werkt nauw samen met de roofvogelwerkgroep van VWG Midden-Kennemerland (Castricum), werkgebied van Egmond aan Zee tot Wijk aan Zee. Het onderzoek wordt gedaan in de duinbossen tussen Camperduin en Egmond aan Zee. Elk jaar wordt er gebroed door Buizerd, Havik en Sperwer. Niet elk jaar hebben we Wespendief. Torenvalk broedt op één plaats, in de duintuintjes van Egmond aan Zee. Tijdens het onderzoek komen we ook andere roofvogels tegen, dat varieert van Boomvalk tot zeearend. De groep bestaat uit veertien personen en we kunnen versterking gebruiken. Als jij je opgeeft om mee te doen ga je de eerste keer mee om te ervaren wat het is, onderzoek doen naar roofvogels. Bevalt dat dan kan die eerste keer uitgebreid worden naar meerdere keren, steeds onder begeleiding van één of twee van de ervaren onderzoekers. Wil je het jaar daarna nog steeds meedoen dan krijg je ook vergunning om van de paden af te gaan voor onderzoek naar roofvogels. Onderschat het niet, duin op duin af, het is soms een vermoeiende bezigheid. Maar het volgen van een broedgeval is interessant, zeker als we met de camerastok de nestinhoud gaan bekijken en als een klimmer wordt ingeschakeld die helpt met het ringen van de jonge roofvogels. Van eind maart tot eind juni ben je actief in het veld. Een vast drietal blijft in de zomermaanden op zoek naar broedgevallen van wespendief. Vanaf een duintop worden voedselvluchten in de gaten gehouden wat soms tot het vaststellen een perceel en de ontdekking van een nest leidt. Heb je in de genoemde maanden tijd, zijn je benen en je conditie goed genoeg en heb je zin je steentje bij te dragen of wil je eerst meer weten, neem dan contact op met Dook Vlugt. Hij coördineert het onderzoek in het hier boven genoemde gebied. d.vlugt@quicknet.nl

 

Reuzenalk

Een dubbele verrassing hebben onze leden inmiddels in de brievenbus ontvangen: de Kleine alk in kleur én de allereerste Reuzenalk. Sara Licher is de aanjager van deze prachtige uitgave speciaal voor kinderen. We hebben jullie nodig om nieuwe jeugdleden voor ons te werven, dus verras je eigen kids, nichtjes/neefjes of buurmeisje/jongen met de Reuzenalk en maak ze lid! Voor 15 euro ontvangen ze viermaal dit superleuke ‘blad’ vol interessante weetjes, raadsels, knutsel ideeën en kleurplaatjes. Je krijgt dan ook korting op de workshops die worden gegeven. Op 2 april is er een workshop ‘vogelhuisje bouwen’. Aanmelden kan via de website www.reuzenalk.nl

 

Steunbetuiging VWG Alkmaar e.o. aan initiatief ‘Red de Hout’

Vanuit het bestuur van de Vogelwerkgroep Alkmaar en omstreken willen we ons uitspreken tegen het voornemen van de gemeente Alkmaar om in een nieuw bestemmingsplan de mogelijkheid te creëren om maar liefst 8000 m2 oppervlakte van de Alkmaarder Hout te kappen om als tijdelijke ruimte te dienen voor de reconstructie van het Medisch Centrum Alkmaar. Het is voor ons onbegrijpelijk dat een 400 jaar oud bos wordt opgeofferd. Ons inziens bestaat er geen enkel plausibel argument om dit te verantwoorden en het geeft blijk van het ontbreken van enig historisch en natuurhistorisch besef. En dan wordt ook nog juist het deel gekozen waar nog een relatief onaangetast deel van dit oorspronkelijk boscomplex aanwezig is. Het is juist hier dat zich het jachtgebied bevindt van het enige paar Bosuilen in de wijde omgeving en ook de kruidenflora van dit gebied is, vanwege de unieke bodemsamenstelling en de beschaduwing door de hoge, oude Beuken, ongeëvenaard. Als we ons dan bovendien nog bedenken dat het ‘nieuwe’ ziekenhuis ca. 25% kleiner zal worden dan het huidige medisch centrum, is er geen enkele vorm van rechtvaardiging meer te vinden voor het moeten reserveren van tijdelijke ruimte ten koste van omvang en (natuurlijke) kwaliteit van het oudste park van Nederland. Het argument dat er weer bomen aangeplant zullen worden is ridicuul, want jonge boompjes kunnen nooit zo’n oud bos vervangen. Veronderstel dat een deel van de Grote Kerk van Alkmaar gesloopt zal worden voor tijdelijke opslag en dat daarvoor later een geheel nieuwe eigentijdse vleugel zal worden aangebouwd als vervanging. Met als argument dat er uiteindelijk toch weer net zo veel ruimte beschikbaar is. Vanwege bovenstaande redenen betuigt het bestuur van de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. onze expliciete steun aan het initiatief ‘Red de Hout’ om elke aantasting van de Alkmaarder Hout te voorkomen. Voorzitter: Sara Licher Secretaris: Maarten Platteeuw

 

Grote burgemeester nu ook in Alkmaar

De Grote burgemeester is een zeldzame meeuwensoort die een stuk groter is dan de bekende Zilvermeeuw. Grote burgemeesters broeden rondom het noorpoolgebied en worden in de winter in kleine aantallen gezien. Ze overwinteren normaal gesproken noordelijker van Nederland. Dit jaar zijn er echter aanzienlijk meer Grote burgemeesters dan gebruikelijk. Dit heeft waarschijnlijk te

maken met storm in de Noorse zee en de noordelijke Noordzee begin januari. Door de storm ligt er enorm veel voedsel op de stranden zoals zeesterren, mosselen en zwaardscheden. Een waar feestmaal voor meeuwen! Het betreft meestal jonge vogels, herkenbaar aan de lichtbruine kleur en witachtige handpennen (bij jonge Zilvermeeuwen zijn deze donker). Ze zijn in Noord-Holland o.a. gezien op Texel, in IJmuiden, Amsterdam, Wijk aan Zee, maar nu ook in Alkmaar. Op 21 januari ontdekte Maarten Platteeuw van Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. een jonge Grote burgemeester bij de Mare. De vogel was een paar dagen te zien bij de Laan van Athene, maar is ook gezien bij de Oudieplas. Hans Brinks wist de prachtige vogel fraai vast te leggen.

 

2016

Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. sponsort de nieuwe vogelatlas

Sinds 2013 werkt Sovon aan een nieuwe Vogelatlas. De Vogelatlas is cruciaal voor de bescherming van onze vogels en het ontwikkelen van goed natuurbeleid. Het veldwerk heeft een schat aan gegevens opgeleverd, die we nu om moeten zetten in daadwerkelijk kennis. Het doel van de Vogelatlas is dat de kennis over vogels ook echt gebruikt wordt voor actuele vraagstukken en maatschappelijke thema’s. Denk aan: • Klimaat: opwarming van de aarde leidt naar verwachting tot grote veranderingen, ook bij vogels. Zien we die nu al terug? Kunnen we de toekomstige omvang inschatten? • Natuurbeheer: onder de Europese vogelrichtlijn, die verankerd is in het Nederlandse natuurbeleid, zijn veel gebieden aangewezen. Ze hebben een beschermingsdoelstelling voor bepaalde vogelsoorten. Het verzamelde atlasmateriaal biedt hiervoor een goede referentie. • Landbouw: de teloorgang van boerenlandvogels moet worden gestopt. Daarvoor is meer kennis nodig. Vergelijking van nog bestaande ‘hotspots’ met gebieden waar kaalslag plaatsvond, levert essentiële informatie op over faal-en succesfactoren van beheer en bescherming. • Bescherming: zeldzame en bedreigde vogelsoorten zijn alleen te beschermen als we precies weten waar ze voorkomen, en in welke aantallen. Financiële bijdragen zijn essentieel om de telresultaten om te zetten in daadwerkelijke kennis en deze beschikbaar te maken voor iedereen, via website, kaarten en boek. Vanaf 100 euro kun je een soort naar keuze sponsoren. Je krijgt in ieder geval een vermelding op de soortpagina. Of geef een soort cadeau! Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. koos voor de Kleine alk. Kijk voor meer informatie op www.sovon.nl

 

 

Teken de petitie tegen het kappen van bomen in de Alkmaarderhout: https://reddehout.petities.nl

Voor de uitbreiding van de ziekenhuis dreigen volgens de huidige plannen de bomen op maar liefst 8.000 vierkante meter in de Alkmaarderhout te worden gekapt. Onbegrijpelijk dat een nieuw ziekenhuis meer ruimte nodig heeft. Tegenwoordig word je toch de volgende dag alweer naar huis gestuurd, dus zou er juist veel minder ruimte nodig zijn. Waarom moeten bomen van honderden jaren oud wijken? Groen zorgt voor gezondheid. En juist daarom mag er niets meer van de Alkmaarse Hout afgesnoept worden. Bovendien is het bij deze vage plannen onduidelijk of het bij die 8.000 m2 blijft. Er moeten namelijk ook nog twee wegen komen voor de ambulances en die zijn niet meegerekend. De Gemeente Alkmaar zou het kader moeten aangeven waarbinnen het ziekenhuis mag uitbreiden / vernieuwen. In dat kader kan aangegeven worden dat de hele Alkmaarderhout onaangetast moet blijven. Dan passen ze de plannen daar maar op aan. Teken s.v.p. de petitie, velen zijn u al voorgegaan. En vergeet niet de ondertekening te bevestigen via mail.
 Sluit je ook aan bij de Facebook-pagina Red de Hout: https://www.facebook.com/groups/862361663900385/

 

Wie helpt de IJsvogel een handje?

De IJsvogel was tot 1999 een uiterst schaarse broedvogel in onze regio. In 2001 broedden er twee of drie paartjes in onze omgeving. Door de zachte winters breidde hun aantal snel uit. Het jaar 2015 was het topjaar met maar liefst 22 broedgevallen! Een van de vaste plekken waar ze vaak te zien zijn is in de Hortus Alkmaar. Daar is speciaal een vogelkijkhut gebouwd om de IJsvogels te kunnen bestuderen.

Wat doet de IJsvogelwerkgroep?

De IJsvogelwerkgroep legt zgn. ijsvogelwanden aan, waar IJsvogels in kunnen broeden. Eenmaal aangelegd worden de wandjes jaarlijks opgeknapt. En dan wordt het spannend. Gaan er ook IJsvogels broeden? Alle wandjes in de omgeving worden nauwlettend in de gaten gehouden. Een stukje uit het jaarverslag 2015: “Werkzaamheden Zoals elk jaar zijn door diverse werkgroepleden de meest geschikte plekken nagekeken. Gelukkig hadden we hulp van de gemeente Alkmaar zodat de wanden in de verschillende Alkmaarse parken er weer broedklaar bijlagen. En met succes. Tevens zijn er werkzaamheden uitgevoerd in Heiloo-Zuid, bij Nijenburg, en op de Berger begraafplaats. Vreemd genoeg blijven perfecte locaties soms onbenut. De begraafplaats in Bergen heeft de afgelopen jaren alleen in 2006 een broedgeval opgeleverd. Helaas wordt daar steeds veel overhangend materiaal gesnoeid, waarbij weinig rekening wordt gehouden met het ijsvogelbiotoop. Het “Oude Hof” is altijd een mooie plek voor IJsvogels en daar is voor zover wij weten afgelopen jaar voor het eerst gebroed. Daarnaast zijn er op nog wat onverwachte plekken broedparen gezien.” Zelf meedoen De IJsvogelwerkgroep, een samenwerking van KNNV Alkmaar, Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. en IVN-NKL, is op zoek naar nog een paar actieve leden. Wie belangstelling heeft kan contact opnemen met de coördinator, Rutger Polder, 1815jk232@hetnet.nl

 

Plannen Beachpark Geestmerambacht afgewezen

Op 30 augustus 2016 heeft gedeputeerde staten besloten “vooralsnog” het initiatief om te komen tot een Beachpark in het Geestmerambacht af te wijzen.De ontwikkelingen zijn in strijd met de doelstellingen van het Natuurnetwerk Nederland (NNN, voorheen EHS). De Stichting Bescherm de natuur in het Geestmerambacht is zeer verheugd over dit besluit. Duizenden mensen tekenden tegen dit plan, een stichting werd opgericht en diverse voorlichtingsacties gevoerd, een Rapport met contra expertise werd naar de provincie gestuurd als reactie op de prealabele vraag van de gemeente Langedijk. Met als prachtig resultaat dat de rust en de ruimte van het Geestmerambacht voorlopig zijn gegarandeerd. Voorlopig, omdat er nog een adertje onder het gras schuilt. Het besluit is “vooralsnog”, oftewel er kan nog een en ander uit de hoge hoed komen. Vooralsnog (….) is de natuur in het Geestmerambacht de grote winnaar, waarvan vele mensen in de wijde omgeving van kunnen blijven genieten. De inhoud van het besluit van Gedeputeerde staten zijn wel al opgevraagd maar nog niet ontvangen. Zodra die op de website http://www.adventureparkgeestmerambacht.nl geplaatst kunnen worden kunt u die raadplegen.

 

Meeuwen in het nieuws…

Op 17 augustus 2016 heeft de Raad van State uitspraak gedaan in het hoger beroep dat de gemeenten Leiden, Haarlem en Alkmaar hadden aangespannen tegen de uitspraak van de Rechtbank van Amsterdam, waarin de verleende ontheffing van de Flora-en faunawet ten behoeve van ‘onderzoek’ naar de bestrijding van overlast door meeuwen in de stad was vernietigd. Tot onze grote teleurstelling heeft de Raad van State de gemeenten in het gelijk gesteld, getuige onderstaand persbericht: “Gemeenten mogen onderzoek doen om overlast meeuwen te bestrijden” De gemeenten Leiden, Haarlem en Alkmaar mogen binnen hun grondgebied onderzoek doen naar maatregelen om meeuwenoverlast tegen te gaan zoals nestbeheer en weren en verjagen van meeuwen. Daarbij gaat het voorlopig om het verzamelen van kennis en niet om structurele bestrijding, blijkt uit een uitspraak van woensdag van de Raad van State. De rechtbank in Amsterdam had eerder een stokje voor het onderzoek gestoken na bezwaren van De Faunabescherming. Meeuwen

als de Kleine mantelmeeuw, de Zilvermeeuw, de Stormmeeuw en de Kokmeeuw zijn beschermde inheemse diersoorten en vallen daardoor onder de Flora- en faunawet. De staatssecretaris van Economische Zaken, die ontheffing had verleend voor het onderzoek, is in de tussentijd met berekeningen gekomen waaruit blijkt dat de meeuwenpopulaties geen gevaar lopen door het onderzoek. Hij wijst onder meer op het aantal en het broedsucces van meeuwen buiten de drie steden. Reden voor de raad om nu de uitspraak van de rechtbank te vernietigen. De betrokken gemeenten kunnen nu zoeken naar oplossingen voor de overlast. Als ze eventueel structureel willen overgaan tot bestrijding, zal mogelijk een nieuwe ontheffing nodig zijn. Door: ANP” De uitspraak zelf is hier te vinden. Ronduit verontrustend is hoe in deze uitspraak gesproken wordt over de Staat van Instandhouding van de betreffende meeuwensoorten. Op basis van één momentopname (de Sovon-publicatie over de Broedvogels van Nederland in 2014) wordt botweg gesteld dat de negatieve meerjarentrends in de aantallen broedende Zilvermeeuwen en Stormmeeuwen (sinds 1990 een significante afname van <5% per jaar, www.sovon.nl) in 2014 niet aantoonbaar waren. Daarmee wordt dan vervolgens de argumentatie van de Stichting Faunabeheer dat er geen sprake is van een ongunstige landelijke Staat van Instandhouding voor deze soorten onderuit gehaald. Een vanuit populatiebiologisch standpunt onbegrijpelijke redeneerlijn voor soorten die gemiddeld gemakkelijk 20 jaar of ouder kunnen worden. Letterlijk geciteerd staat er hierover: “Anders dan de stichting stelt, blijkt uit het rapport “Broedvogels in Nederland in 2014” van Sovon niet dat de zilvermeeuw in 2014 in aantal is gedaald. Op pagina 66 van dat rapport staat dat het aantal Zilvermeeuwen in 2014 een lichte groei liet zien. Dit blijkt eveneens uit de op pagina 128 weergegeven grafiek van een indexcijfer dat ziet op de populatieomvang in Nederland. Over de Stormmeeuw staat in het rapport “Broedvogels in Nederland in 2014” op pagina 64 dat de volledigheid van de telling 40-70% is en dat daarom de grootte van de populatie niet kan worden geschat. Uit de op pagina 128 van het rapport weergegeven grafiek van een

indexcijfer blijkt weliswaar dat in 2014 vermoedelijk een daling van de populatiegrootte heeft plaatsgevonden, doch gelet op de daarbij weergegeven marges is het mogelijk dat de populatie in 2014 stabiel is gebleven. Het rapport weerspreekt derhalve niet de stelling van de staatssecretaris dat de broedparen Zilvermeeuwen en Stormmeeuwen in het Waddengebied en de Delta voldoende jonge vogels voortbrengen om de jaarlijkse landelijke sterfte onder die vogelsoorten te compenseren. In het rapport is verder toegelicht dat uit de hiervoor genoemde grafieken een trend wordt afgeleid. Dat de trends van de Zilvermeeuw en de Stormmeeuw over de periode van 1990 tot 2014 bezien blijkens het rapport matig afnemend zijn, leidt op zichzelf niet tot de conclusie dat de staat van instandhouding van die soorten ongunstig is en geen ontheffing mag worden verleend (vergelijk de uitspraak van de Afdeling van 1 maart 2012. Uit de berekening van de staatssecretaris op basis van cijfers van 2013 blijkt dat de populaties van de meeuwensoorten reeds stabiel zijn door het aantal broedparen en het broedsucces buiten de gemeenten Leiden, Alkmaar en Haarlem. Uit de cijfers van 2014, zoals opgenomen in het rapport “Broedvogels in Nederland in 2014”, blijkt niet dat die conclusie onjuist is. De staatssecretaris heeft derhalve met de in hoger beroep gepresenteerde berekening deugdelijk gemotiveerd dat de ontheffing geen afbreuk doet aan de gunstige staat van instandhouding van de meeuwensoorten.” Is er nu nog enige hoop voor een meer humane ofwel diervriendelijke benadering van de ‘problematiek’ van de stadse meeuwen in Alkmaar en elders? Mogelijk wel, ofschoon de aanpak die de gemeente Leiden nu lijkt voor te staan, te weten het subsidiëren van de bewoners voor het naar eigen inzicht bestrijden van meeuwen, wel een heel somber perspectief schetst.

Gelukkig (?) heeft onze ‘eigen’ gemeente Alkmaar in zijn Beleidsnota Dieren en Dierenwelzijn de volgende actie geformuleerd: “ACTIE: de gemeente wil in samenwerking met de Vogelwerkgroep Alkmaar kijken naar preventieve diervriendelijke mogelijkheden om overlast door meeuwen tegen te gaan.” Naar aanleiding van deze actie heeft VWG Alkmaar e.o. actief contact gezocht met de gemeente Alkmaar en daarbij aangeboden om op basis van een door ons op te stellen concept-Plan van Aanpak een betere, meer systematisch, diervriendelijker en effectievere aanpak van de meeuwen in de stad te ontwerpen en te proberen in uitvoering te krijgen. Echt optimistisch zijn we niet, nu we niet meer de volledige juridische steun hebben, maar de deur lijkt ook nog niet helemaal dicht. Inmiddels is er een eerste opzet voor het concept-Plan van Aanpak in omloop bij enkele ingewijden en de insteek is om dat nog dit najaar ter bespreking aan de gemeente voor te leggen. Maarten Platteeuw

 

Nieuw meldpunt voor verdachte situaties: natuurverstoring.nl

Er is in Nederland een nieuw landelijk meldpunt in het leven geroepen: natuurverstoring.nl Het is een breed meldpunt voor allerlei verdachte situaties in de natuur, zoals afvaldumpingen, stroperij, illegale houtkap en allerhande verstoringen. Via de website worden de meldingen per provincie geregistreerd en komen ze bij de Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA’s) of de politie terecht. Het is van groot belang om meldingen te doen want ook als deze niet direct tot een aanhouding leiden, ontstaat door alle meldingen een duidelijk beeld van de omvang van illegale praktijken in het buitengebied. De handhavende instanties hebben namelijk te kampen met een gebrek aan mensen en middelen, en bij het uitblijven van meldingen is de kans klein dat de handhaving zal worden aangescherpt. Als je zelf getuige bent van een verdachte situatie probeer dan altijd eerst met de overtreder in gesprek te gaan. Soms is er sprake van onwetendheid; men weet niet dat er vogels broeden of men is zich er niet van bewust dat deze vogels en hun nesten wettelijk beschermd zijn. Probeer na te gaan of er een ontheffing is verleend als dit wordt aangegeven. Leg de situatie vast d.m.v. foto’s en/of filmpjes. Mocht je de initiatiefnemer niet willen aanspreken of biedt het geen soelaas, dan kan je de milieupolitie bellen via het algemene nummer van de politie: 0900 8844. Het is belangrijk om naar de milieupolitie te vragen, omdat die kennis heeft van de Flora- en faunawet. Ook voor het melden van acute situaties zoals het waarnemen van vergiftigde dieren of stropers belt u dit nummer.

 

Inventarisatie Kleimeer

Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. houdt dit voorjaar een broedvogelonderzoek volgens de BMP methode in de Kleimeer. Via deze link komt u op de pagina van de website van het Burgerinitiatief waar de meest recente tellingen worden gedeeld. Kees Klaij: Na tweemaal posten (20 en 23 april) heb ik het idee dat twee paartjes Bruine kiekendief een broedpoging gaan wagen in de Kleimeer. Op twee plekken werd riet aangeleverd en er zijn twee verschillende mannen aanwezig, een adult exemplaar en een derde kalenderjaar (zie foto). Tevens zijn er twee vrouwtjes aanwezig waarvan er een geringd is (zie foto). Ik heb ook vijf kiekendieven tegelijk in de lucht gezien maar die vijfde houdt ik voorlopig op een doortrekker.

 

 

Het vernietigen van de nesten van Zilvermeeuw, Kleine mantelmeeuw en Stormmeeuw in Alkmaar, Haarlem en Leiden zal ook dit jaar niet plaatsvinden

Het klinkt een beetje vreemd: op 14 april j.l. diende de zaak voor de Raad van State en nu al, voor er een uitspraak is, weten we al dat we gewonnen hebben. In 2015 vernietigde de Amsterdamse rechtbank de ontheffing, die het ministerie van Economische Zaken gegeven had om de nesten van de drie meeuwensoorten te vernietigen, in het kader van “onderzoek”. Onderzoek, om de overlast van meeuwen in de drie steden te verminderen. Omdat “overlast” juridisch geen grond kan zijn om beschermde vogels van hun eieren te beroven, had men nu bedacht dat het misschien wel mogelijk zou kunnen zijn onder het mom van “onderzoek”. Daar trapte de rechtbank gelukkig niet in en in 2015 werden de meeuwen in Alkmaar, Haarlem en Leiden dus met rust gelaten. De drie gemeenten en het ministerie van EZ lieten het er niet bij zitten. Op 31 maart 2016 werd bij de Raad van State het verzoek van de drie gemeenten behandeld, om de uitspraak van de rechtbank voorlopig ongeldig te verklaren, zodat zij in het seizoen 2016 de eieren weer zouden kunnen vernietigen. Zij kregen nul op het rekest: waarom kwamen zij pas in zo’n laat stadium met dat verzoek en waarom dachten zij dat de uitspraak van de rechtbank door de Raad van State vernietigd zou worden. Dat gebeurde dan ook niet. Op 14 april 2016 was de ‘echte’ zitting bij de Raad van State, waarbij beoordeeld zou worden of de uitspraak van de rechtbank terecht was. Ondanks het voorzichtig geformuleerde verzoek van de drie gemeenten, of de Raad van State in dit geval niet héél snel een uitspraak zou willen doen, werden zij al direct geconfronteerd met de harde werkelijkheid. De Raad van State doet op z’n vroegst over 6 weken uitspraak, misschien pas over 12 weken. Dat betekent, dat we niet kunnen verliezen. Zelfs als we in het ongelijk worden gesteld, zullen er dit jaar geen nesten van Zilvermeeuw, Kleine mantelmeeuw en Stormmeeuw behandeld en vernietigd kunnen worden. Want het broedseizoen is voorbij, als de uitspraak van de Raad van State wordt gepubliceerd. En volgend jaar? Vanaf 1 januari 2017 zal de nieuwe Wet natuurbescherming van kracht zijn. Met nieuwe regels en voorschriften. Ongetwijfeld zullen de drie gemeenten het dan weer proberen en even zeker zullen we dat dan weer juridisch aanvechten. Een gunstige uitspraak van de Raad van State over 6 weken kan daarbij een belangrijke steun zijn. De VWG heeft zijn expertise op het gebied van meeuwen aan de gemeente aangeboden, om gezamenlijk na te gaan hoe we wél op een verantwoorde manier met het ‘probleem’ van de stadsmeeuwen om kunnen gaan. Die wilden echter eerst de uitspraak afwachten.

 

Schenking van voormalig museum Westflinge

De Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. heeft op 20 februari een schenking van € 5.000,= ontvangen uit een vereffening en

verdeling, conform haar statuten, van het achtergebleven kapitaal door opheffing van de Stichting Museum Westflinge uit Sint Pancras. De VWG heeft de schenking ontvangen voor de realisatie van informatieborden over de interactie tussen natuur en haar bezoekers in de stadsparken van Alkmaar.

 

 

IJsvogel kijkhut geopend in Hortus Alkmaar

Al meer dan 15 jaar zijn de IJsvogels vaste gasten in de tuin van Hortus Alkmaar. Ze hebben hun broedplaats in de ecologische oever van de sloot, die de tuin in tweeën deelt. IJsvogels bouwen hun nest een meter diep in de steile wand van een sloot of rivier. Per jaar

brengen ze twee tot drie nesten met jongen groot. Voor bezoekers is het altijd afwachten of ze een glimp zullen opvangen van deze prachtige blauwe vogel. Om de kans daarop te vergroten is er nu een speciale kijkhut gebouwd. Vanuit deze luxe hut kunnen de vogels in alle rust bestudeerd en gefotografeerd worden. De kijkhut is wind- en waterdicht en uitgevoerd met regisseursglas. Dat heeft als voordeel dat bezoekers de vogels wel kunnen zien, maar andersom niet. De kijkhut is geheel door vrijwilligers gebouwd, de materialen zijn gesponsord door diverse bedrijven en gulle gevers. Op 28 februari 2016 heeft de bekende cabaretier, schrijver en vogelliefhebber Hans Dorrestijn de nieuwe kijkhut officieel geopend. Onder grote belangstelling opende hij, na het voorlezen van een speciaal voor deze gelegenheid geschreven tekst, de weg naar de hut. De grootste verrassing van de dag was dat het ijsvogelpaartje zich tijdens de ceremonie ook nog even liet zien. Kijk voor de openingstijden op de website.

 

Lepelaar onderzoek, help mee!

Nico Jonker en Camilla Dreef doen onderzoek aan de Lepelaar in het binnenland. Ze willen voor de periode maart-juni zoveel mogelijk waarnemingen van foeragerende en vliegende exemplaren verzamelen om de

voedselgebieden in kaart te brengen. Aan ons dan ook de oproep om zoveel mogelijk Lepelaars in te voeren op waarneming.nl. Vooral de broedtijd is interessant. Er is een aparte website voor: http://www.monne.nl/lepies/pleisterplaatsen.html

 

Help mee met losse waarnemingen aan de nieuwe Vogelatlas

door Harvey van Diek en Jouke Altenburg Jij weet wél een Ransuil in dat ene atlasblok te zitten!? Het zou jammer zijn dat jouw waarneming niet in de nieuwe Vogelatlas van Sovon komt. Met een nieuwe tool kun je nu zien welke soorten er nog verwacht worden in elk atlasblok: BOEST: Broedcodes Ophogen Extra Soorten Tellen. Als fanatieke vogelaar kun je dus gericht zoeken naar aanvullende soorten. In elke uithoek van het

land en iedere soort telt! Met het Atlasproject brengen Sovon-tellers in drie jaar tijd de actuele stand van de wintervogels en broedvogels in kaart. Van heel Nederland, dus iedere uithoek telt mee. Systematisch wordt elk atlasblok geteld. Deze tellingen worden aangevuld met andere bronnen, zoals losse waarnemingen. Op de nieuwe app en website van BOEST kun je zien welke broedvogelsoorten nog worden verwacht in elk willekeurig blok. 2015 is het laatste voorjaar dat meetelt….. BOEST mee Hoe goed een atlasblok ook geteld is, elke teller mist soorten. Daarom heeft Sovon BOEST bedacht:. Op vogelatlas.nl/atlas/boest kun je van elk atlasblok in Nederland zien welke soorten nog worden verwacht in een atlasblok. Deze soorten zijn dan in vier of meer van de omliggende blokken waargenomen of worden op basis van andere tellingen voorspeld. Je kunt deze lijst, compleet met kaart, per atlasblok van de site downloaden. Direct klaar voor gebruik in het veld. In het broedseizoen gaat het om territoriaal gedrag / broedparen van soorten. Hogere broedcodes Ook belangrijk is het vaststellen van een zo hoog mogelijke broedzekerheid. Onder het lijstje met verwachte soorten staat op de BOEST-pagina een tweede categorie: waargenomen soorten die met een hogere broedzekerheid zouden kunnen worden vastgesteld. Een Kramsvogel met voer in de snavel is een ‘zeker’ broedgeval, in tegenstelling tot een eenmalig zingend exemplaar (‘mogelijk’ broedgeval). De BOEST-pagina is een dynamische streeplijst-op-maat. Heb je een soort gemeld en is de waarneming door de teller van het atlasblok geaccepteerd, dan verdwijnt hij uit de lijst. Belangrijk! De verwachte soortenlijst houdt geen rekening met de vraag of er geschikt habitat voor de verwachte soorten aanwezig is. Wanneer een atlasblok qua habitat sterk afwijkt van de buurblokken kan het systeem dus minder waarschijnlijke soorten presenteren. Invoeren van gegevens Voor het invoeren van de BOEST-waarnemingen kan een niet-atlasteller kiezen uit drie opties: waarneming.nl of Telmee.nl. Webobs, Obsmapp e.d. App De BOEST-informatie is ook beschikbaar in de Natuurontdekker app (alleen voor Android). De app kan worden gedownload van de Google Playstore. Dan kun je de soortenlijst van dat blok in het veld bekijken en direct de waarnemingen doorgeven, wanneer je een internetabonnement of wifi-verbinding hebt. Je moet éénmalig eerst een account aanmaken op Natuurontdekker.nl. Dat kan met je Sovon waarnemerscode.

 

2015

Nieuwe soort voor Nederland: Thayers meeuw

Tien jaar geleden stelde Leon Edelaar zich als doel om de eerste Amerikaanse zilvermeeuw voor Nederland te ontdekken. Struinde hij in de winter van 2004/2005 twee keer per week het strand van Egmond aan Zee af, later verlegde hij zijn werkgebied naar Wijk aan Zee waar meer meeuwen zaten.

Omdat er de afgelopen twee weken een zandsuppletie bij Egmond aan Zee gaande was, had hij zijn ‘werkgebied’ weer tijdelijk verlegd. Een zandsuppletie is nu eenmaal een garantie voor grote aantallen meeuwen, zo ook deze. Op zaterdagochtend 11 april 2015 had hij al een paar uur naar duizenden en duizenden meeuwen gekeken totdat hij wegregende en naar huis ging. ’s Avonds klaarde het echter op en was de wind gaan liggen. Na het eten ging hij dus toch nog maar even naar strand. Op strand aangekomen bleek dat de suppletiewerkzaamheden min of meer afgerond waren en mocht je weer langs de vloedlijn lopen. Het aantal meeuwen was ten opzichte van de ochtend ook flink afgenomen en dit maakte een en ander alleen maar overzichtelijker. Na de nodige vogels al afgekeken te hebben scande hij op een redelijk grote afstand (100 meter) een groepje meeuwen af. Daar stond een meeuw tussen die geheel egale onderdelen had en bleekgrijzige handpennen had. Dit was een spannende meeuw. Hij liep dichter naar de groep toe en maakte wat ‘bewijsplaatjes’, maar bleef op enige afstand om wegvliegen te voorkomen. Omdat hij vanuit zijn ooghoeken wandelaars richting de groep zag lopen (die zeker tot verstoring zouden gaan leiden), was het enige dat hij kon doen de groep ook benaderen. De groep vloog op en landde gelukkig maar een tiental meter verder. In deze korte vlucht had hij een ogenschijnlijk ongetekende brede staartband en behoorlijke tekening op de bovenstaartdekveren gezien. Hij wist nog wat vluchtbeelden te maken. Na thuis de foto’s bekeken te hebben kon er maar één conclusie worden getrokken: Thayers meeuw! De volgende ochtend waren er al vroeg veel vogelaars op het strand om deze nieuwe soort voor Nederland te zien. Dat viel nog niet mee, maar toch hebben die dag bijna 200 vogelaars de meeuw in beeld gekregen. Op 14 april werd de vogel teruggevonden bij de naar Bergen aan Zee verplaatste zandsuppletie.

 

2014

Bedreiging natuurgebied De Kleimeer

Plannen voor een klimtoren annex restaurant, eventueel in combinatie met een jaarrond toename van activiteiten op het water en in de groenstroken, zullen de natuurwaarden van de Geestmerambacht en de Kleimeer ernstig aantasten. Toch staat de nieuwe gemeenteraad van Langedijk open voor deze plannen. SBB, Stichting Kleimeer en de VWG zullen deze verontrustende ontwikkelingen volgen en onze zorgen onder de aandacht brengen. Er is inmiddels een website met een petitie tegen de plannen: www.adventureparkgeestmerambacht.nl

 

Uitspraak Raad van State

Sinds januari van dit jaar hebben De Faunabescherming, de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. en de steenloperonderzoekers Nelly van Brederode en Hans Roersma werkelijk alles in het werk gesteld om te voorkomen, dat de Hondsbossche en Pettemer zeewering nog dit jaar geheel onder het zand zouden verdwijnen. Dat is niet gelukt. Ondanks maar liefst vijf zittingen bij de Raad van State en een berg documenten en rapporten mag een uniek ecosysteem onder het zand verdwijnen. De gevolgen zijn zowel onder als boven de zeespiegel en in de achter de dijk gelegen polder verstrekkend en desastreus. De meer dan 90 soorten dieren, die in zee leven en afhankelijk zijn van het harde substraat van de dijk, zijn binnenkort geheel verdwenen. Soorten als Slakdolf, Slijmvis, Zeedahlia en Zeeappel zijn volstrekt onbeschermd. De vele meeuwen en steltlopers voor wie de dijk van zeer groot belang is als foerageer- en rustgebied zijn wel beschermd. De provincie Noord-Holland en het Hoogheemraadschap Noordhollands Noorderkwartier staan op het standpunt, dat de duizenden vogels niet of nauwelijks zullen lijden onder het verloren gaan van hun gebied. En sterker nog, de natuur, in de vorm van een grote hoeveelheid zand, zal er straks op vooruit gaan. Wij hebben met rapporten en onderzoeken aangetoond, dat met name voor de Scholekster en voor de Steenloper de gevolgen zeer ernstig zullen zijn. En dat er daarom in ieder geval vóór de aanvang van de werkzaamheden voldoende en functionerende nieuwe voedselgebieden aangelegd dienen te zijn. Dat is ons ook jarenlang door het Hoogheemraadschap Noord-Kennemerland (HHNK) toegezegd. Tot ongeveer een jaar geleden werd toegegeven, dat die gebieden op z’n vroegst over een paar jaar klaar zouden zijn. De Scholeksters moeten het dan maar twee jaar zonder voedsel doen. Maar ach, zegt de advocaat van het HHNK, ze kunnen toch vliegen… Nee, dat kunnen de Steenlopers die na een non-stop vlucht vanuit Groenland op de Hondsbossche aankomen en de helft van hun gewicht verloren hebben, niet meer. Bovendien zijn de vogels dan op weg naar het Zuiden en alle maatregelen ter compensatie worden aangelegd ten Noorden van de Hondsbossche. Slechts op een miniem puntje kregen we gelijk van de Raad van State: zij is het met ons eens, dat de Scholekster in een slechte staat van instandhouding verkeerd en dat er daarom meer en betere beschermingsmaatregelen getroffen moeten worden. Wat dat precies inhoudt, is ons – nog – niet duidelijk. Op alle andere punten werden we in het ongelijk gesteld, overigens net als alle andere bezwaarmakers. Een onafhankelijk en onbevooroordeeld oordeel van de Raad van State? Het lijkt er meer op dat het grote geld weer gewonnen heeft. Steenlopers winnen het niet van BosKalis –Van Oord.

Nieuw verzoek voor een Voorlopige voorziening om de werkzaamheden bij de Hondsbossche zeewering te stoppen

De eerste Voorlopige voorziening om de werkzaamheden te stoppen tot er een uitspraak zou zijn in de bodemprocedure werd afgewezen omdat er geen zand op de strekdammen zou komen. Mocht dit wel het geval zijn dan zou het HHNK het aan ons moeten melden en konden we opnieuw een Voorlopige voorziening aanvragen, stelde de rechter. Natuurlijk kwam onze voorspelling uit en lag er al snel veel zand op de strekdammen, maar we werden niet door HHNK op de hoogte gebracht. Dus ging er een aanvraag voor een tweede Voorlopige voorziening de deur uit. Maar omdat de uitspraak van de bodemprocedure voor 1 juni werd verwacht en de werkzaamheden dan pas zouden starten wees de rechter ook ons tweede verzoek tot schorsing van de werkzaamheden af. Na het starten van de werkzaamheden op 1 juli en het bericht dat de uitspraak in de bodemprocedure zeker nog een week of 10 op zich laat wachten, was er geen andere keus dan weer een Voorlopige voorziening aan te vragen. Tegen wil en dank, want de Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. wil liever meedenken dan rechtszaken voeren. We hebben dan ook al jaren geleden op de informatiebijeenkomsten aangegeven dat er voor Scholeksters en Steenlopers, ter plaatse, hard substraat nodig zou zijn en dat er jaren overheen zouden gaan voordat dit ook geschikt zou zijn als foerageergebied. Ieder overleg werd dit weer opgenoemd en er werd beloofd dat mitigerende/compenserende maatregelen effectief zouden zijn voor er werd begonnen met de werkzaamheden. Tot het laatste overleg…toen werd er schoorvoetend toegegeven dat ze dat niet zouden redden. En daarbij gaat het ons niet alleen om de Scholeksters en de Steenlopers, dat is een juridisch verhaal. Het gaat ook om een uniek stuk ‘rotskust’ vol Krabben, Zeepokken, Mosselen, Zeesterren, Zee anemonen, bijzondere vissen enz. En om tienduizenden meeuwen die er hun voedsel zoeken, de Grote sterns die er met hun jongen komen rusten op de strekdammen. Het tegengaan van de verzoeting van het gebied achter de dijk. Het vernietigen van een biotoop op de plek waar het zand wordt weggezogen. Dan is er nog de vrees dat het wegspoelende zand grote problemen in de Waddenzee gaat veroorzaken (wat gebaat is bij slik en niet verstikkend zand). En dan nog durft Van Oord/Boskalis op haar informatieborden doodleuk te beweren dat dit de beste keus was voor de natuur. De keuze voor zand is de slechtste keuze voor de natuur van de overgebleven voorkeursalternatieven. Een zogenaamde overslagdijk had voor de natuur de beste keus geweest, en uiteindelijk ook voor de belastingbetaler. Op 31 juli werd de Voorlopige voorziening bij de Raad van State behandeld. Rechter van Ettekoven was geïnteresseerd en stelde goede vragen. Hij heeft eerst uitgelegd dat een arrest van het Europese hof grote consequenties kan hebben voor veel zaken. Dit moet worden bekeken en dat kost tijd. Er kan niet aangegeven worden wanneer die uitspraak er gaat komen, maar ze werken er hard aan. Ondertussen gaan de werkzaamheden dus door en zijn reeds 6 strekdammen onder het zand verdwenen en daar komen er in augustus nog 6 bij, daarna iedere maand 10. Het kan dus zo zijn dat alle strekdammen al onder het zand zijn verdwenen voordat er een uitspraak is en dan heeft een bodemzaak dus totaal geen zin meer. De verweerders stelden dat er 1 september wel een uitspraak zou zijn en dan gaat het om ‘slechts’ 12 onder het zand verdwenen dammen. Maar er is geen enkele garantie dat er een uitspraak voor die tijd is gedaan, als het tegenzit kan het zelfs 2015 worden!

De verweerders stelden dat er geen verplichting tot mitigerende maatregelen zou zijn omdat deze vogels niet verblijven in een N2000 gebied en er geen effect op de instandhoudingsdoelstellingen van de Waddenzee zou zijn. Daarbij vergeten ze dat er ook nog zoiets is als de Vogelrichtlijn waar ze zich aan moeten houden. Bovendien gaat het momenteel met de Scholekster zo slecht dat ieder negatief effect gevolgen heeft op de populatie. Hoe groot de populatie bij de HBPZ is, is nooit onderzocht. Daarvoor zou je de Scholeksters moeten kleurringen omdat je de vogels nu eenmaal niet individueel kan herkennen. Soortgelijk onderzoek met Steenlopers wees eerder uit dat er veel meer vogels van de HBPZ gebruik maakten. Als je er vandaag namelijk 200 ziet, en je ziet er morgen 250, dan zou je denken dat er 50 zijn bijgekomen. Maar als er ’s nachts 50 zijn doorgetrokken zijn er 100 bijgekomen. Kleurringonderzoek maakt dit zichtbaar en is bij Scholeksters niet gebeurt. Wij zien ons geconfronteerd met allerhande rekenformules om uit te rekenen hoeveel Scholeksters er dood zouden gaan als de plannen doorgaan en of dat dan binnen de normen blijft. Maar als je al niet eens weet hoeveel er eigenlijk zitten is dit allemaal natte vingerwerk en niet wetenschappelijk onderbouwd. Mitigerende maatregelen moeten, conform Europese uitspraken en de uitspraken functioneren voordat de schadetoebrengende maatregelen worden getroffen. De nu genomen maatregelen zijn van onvoldoende oppervlakte (2,7 i.p.v. 30 ha), onvoldoende kwaliteit (geen diversiteit), ruimtelijk gezien ongunstig (grotere afstand tussen de dammen, veel verstoring) en niet tijdig (geen voedsel of voedsel niet bereikbaar, mosselen te klein, vogels zoeken er nu geen voedsel maar rusten vooral op de behandelde dammen). De verweerders stelden dat er in de Waddenzee genoeg voedsel zou zijn voor de Scholeksters. Dat is net zoiets als zeggen dat er genoeg voedsel in de wereld is en er geen mens honger hoeft te lijden. Zo simpel is het nu eenmaal niet. Uit de notitie van B. Ens ‘Notitie draagkracht van de Waddenzee voor overwinterende Scholeksters’ van 8 januari 2014 blijkt dan ook dat deze bewering niet relevant is. In de conclusie van het rapport staat: ” Vanwege de grote jaarlijkse variatie in schelpdierbestanden is het onjuist om bij discussies over schelpdierbestanden te wijzen op de omvang van die bestanden in een enkel jaar. Omdat de schelpdierbestanden van jaar op jaar fluctueren en omdat Scholeksters langlevende vogels zijn is het onzinnig om de draagkracht over een enkel jaar te berekenen; de periode waarover draagkrachten worden berekend bedraagt daarom meestal ongeveer tien jaar.” Bovendien zijn er momenteel allerlei projecten gaande om eerder vernietigde mosselbanken terug proberen te brengen in de Waddenzee. Een moeizaam proces, nog zonder goede resultaten. Waarom is dat nodig als er genoeg voedsel is? Keer op keer worden door de verweerders uitspraken gedaan die eenvoudig weg niet kloppen. Toen wij een rapport presenteerden waaruit bleek dat, toen er bij eerdere zandsuppleties een aantal strekdammen voor de HBPZ tijdelijk onder zand verdwenen er een sterfte van 40% onder Steenlopers die van deze dammen gebruik maakten optrad, misbruikten zij het onderzoek van Drs van Brederode door te stellen dat een deel van de Steenlopers die gebruik maakten van die dammen zouden zijn opgeschoven naar Den Helder. Daar hadden zij namelijk een aantal gekleurringde Steenlopers geteld. Ze gingen er daarbij vanuit dat alle gekleurringde Steenlopers in Petten zouden zijn gevangen en geringd. Dat is echter niet het geval. In Den Helder betrof het voor het merendeel om daar ter plaatse gevangen Steenlopers! Dat ze daar zaten bewijst alleen maar des te meer hoe plaatstrouw ze zijn. Als een rechter vervolgens niet de moeite neemt om alle stukken door te lezen kan hij verkeerde conclusies trekken. Drs van Brederode is dan ook geschokt dat het mogelijk is dat je eigen onderzoek op deze manier wordt misbruikt. Niet aan de orde geweest, maar wel heel belangrijk, is dat er een heel stuk van het N2000 gebied Noordzeekustzone wordt vernietigd en verdwijnt. Het belangrijkste punt van deze zitting is echter dat het effect van de zandsuppletie niet alleen de komende maanden bestaat, maar doorwerkt in de toekomst en dat maakt een positieve uitspraak in de bodemprocedure voor ons zinloos: het fourageergebied is dan immers al grotendeels vernietigd. Wat nodig zou zijn:

• Het beste, voor natuur en belastingbetaler, zou zijn als de keuze voor zand zou worden teruggedraaid.

• Lokale compensatie met behulp van hard substraat van dezelfde kwaliteit (facet gezet basalt). De randvoorwaarden hiervoor staan in het rapport ‘Effectanalyse Vogels, Kustverdediging Kust op kracht; A&W-rapport 1449, 2010, in opdracht van HHNK. De toepassing hiervan in de vorm van drijvende basalteilanden in zee zijn gepresenteerd door de auteur van het rapport M. Kersten, maar de mogelijkheid hiervan is niet in de planvorming betrokken omdat deze te duur zou zijn. Mogelijkheden voor lokale compensatie zijn dus wel mogelijk. Ook Alkyon heeft compensatiemogelijkheden met vaste basaltdammen gepresenteerd. Deze zijn niet meegenomen vanwege het concept van een gladde kust. Waarom er elders voor de kust wel dammen worden aangelegd en het hier niet zou mogen is zeer vreemd.

Voor de goede orde: we betwisten niet dat het versterken van de Zeewering belangrijk is. Wel betwist wij de noodzaak om deze werkzaamheden nu uit te voeren en niet te wachten tot er uitspraak is gedaan in de bodemprocedure. Middels onderstaand persbericht is de aanvraag voor een derde Voorlopige voorziening aangekondigd bij alle landelijke kranten en een aantal regionale kranten: De Faunabescherming, de Vogelwerkgroep Alkmaar en omstreken en de steenloperonderzoekers Van Brederode en Roersma hebben de Raad van State weer verzocht, op zo kort mogelijke termijn een voorlopige voorziening te treffen, zodat het onder het zand bedelven van de Hondsbossche en Pettemer Zeewering onmiddellijk wordt gestopt, totdat de Raad van State een definitieve uitspraak heeft gedaan. Twee eerdere verzoeken dit jaar werden door de voorzieningenrechter afgewezen, omdat er tijdig, vóór 1 juli, een definitieve uitspraak van de Raad van State zou zijn. Nu de Raad van State het onderzoek in deze zaak heeft heropend zal het nog minimaal 10 weken duren voor die uitspraak er zal zijn. In de tussentijd zal een zeer groot deel van de zeewering onder het zand verdwenen zijn. De eerder gedane toezeggingen worden daarmee niet nagekomen. De gevolgen voor de natuur zijn desastreus. Dat is nu al goed te zien. Duizenden meeuwen doen zich nu tijdelijk tegoed aan de Zeesterren, schelpdieren en al wat er meer aan eetbaars op het strand en de dammen wordt opgespoten. Ondertussen wordt ook de enorme rijkdom aan leven op de strekdammen zoals Zeeanemonen, Alikruiken, krabben, Zeesterren en Mosselen levend begraven. Veel vissoorten raken hun habitat kwijt. Het aantal Steenlopers was dit voorjaar al opvallend minder, maar in het najaar gaan de echt grote klappen vallen als ze uitgehongerd arriveren in een zandwoestijn in plaats van bij een zeebanket. Aanvankelijk kregen bovengenoemde organisaties van het Hoogheemraadschap de verzekering, dat er daadwerkelijk functionerende compenserende of mitigerende maatregelen zouden zijn getroffen voor de op de zeewering foeragerende vogels, voor er ook maar een schep zand op de dijk zou komen. Deze toezegging wordt echter niet nagekomen en zal met name onder de Steenlopers hoge aantallen slachtoffers eisen. Dat is in flagrante strijd met de Europese Vogel- en Habitat Richtlijn. Eerder al meldde het Nioz dat hoogstwaarschijnlijk door zandsuppleties de visstand en diversiteit in de Waddenzee de afgelopen vijftig jaar enorm is teruggelopen. Dus ook daar zal dit zand grote gevolgen gaan krijgen.

 

Hondsbossche en Pettemer zeewering

Op 10 april 2014 gingen we samen met Faunabescheming en appellant Drs. van Brederode naar de Raad van State inzake de Hondsbossche en Pettemer zeewering. Gewapend met pleitnota’s, powerpoint en allerlei bijlagen op stukken om uit te delen gingen we de strijd aan. Allereerst was Piet van Noort aan de beurt. Hij bracht de zandbelangenverstrengeling onder de aandacht. Jan Ligthart van het Burgercomite kustveiligheid sprak vervolgens zijn twijfels uit over procedure waarin uiteindelijk plots voor zand werd gekozen. Hij droeg verschillende alternatieven aan die ook snel gerealiseerd kunnen worden en niet duurder zijn dan zand. En hij gaf aan dat het natuurlijk zot is dat je een Zienswijze in moet dienen op een plan dat nog niet af is en keer op keer veranderd. Vervolgens mochten o.a. namens ons Harm Niesen en Drs. Nelly van Brederode plaats nemen. Een aantal onderwerpen zijn aan bod gekomen: – De voedselbeschikbaarheid van de Waddenzee werd door de advocate van de verweerders weer enorm opgehemeld. Wij konden dat nu goed weerleggen want in het rapport van Dr. B. Ens ‘Notitie draagkracht van de Waddenzee voor overwinterende Scholeksters (8-1-2014)’ staat dat vanwege de grote jaarlijkse variatie in schelpdierbestanden het onzinnig is om de draagkracht over een enkel jaar te berekenen. Je zou dit over een periode van tien jaar moeten berekenen. – Instandhouding: Volgens hun advocate was die prima in orde, zelfs als 40% van de Steenlopers dood zou gaan zou die nog niet in gevaar komen. Drs. van Brederode kon vervolgens mooi citeren uit het Sovonraport dat net deze week op de mat viel en waarin iets heel anders staat. – Juistheid van de tellingen. Het is schandalig dat de kleurringgegevens van Drs. van Brederode zelfs door de tegenpartij worden misbruikt. Zo wordt beweerd dat tellers op de strandhoofden ten noorden van de HPZ regelmatig coderingen hebben gezien van Steenlopers die geringd zijn aan de HPZ. Uit analyse van de gegevens blijkt echter dat in de vier jaar die zijn geteld Arcadis 7 Steenlopers hebben gemeld met coderingen uit het project van Brederode en Roersma. Drie van deze Steenlopers zijn echter helemaal niet aan de HPZ geringd, maar ter hoogte van Den Helder. De keuze van een foerageergebied bij Den Helder lijkt daarmee logisch. Het gaat dan dus nog maar om 4 vogels van de 2000 en daarmee kan niet worden onderbouwd dat Steenlopers die op de HPZ foerageren ook het deel van de Noord-Hollandse kust ten noorden daarvan gebruiken. – Discussie over de relatie van Scholeksters met de Waddenzee; deze is volgens verweerders 27% en dit % is slechts gebaseerd op vondsten van metalen ringen. Dit % kan alleen bepaald worden, en zal zeer zeker ook hoger worden, na kleurring onderzoek, wat niet is gebeurt. – Verkleining Natura 2000 gebied; volgens de verweerders is de grens (de laagwaterlijn) dynamisch. Dynamisch is in onze ogen niet het opschuiven van die grens met honderden meters door menselijk ingrijpen… – Verzoeting; Ing. Rob Struyk heeft uitgelegd waarom het gebied achter de dijk gaat verzoeten waardoor de unieke waarden van dit gebied in gevaar komen. Helaas kwam de zeer belangrijke invloed van zoute spray niet ter sprake. Op het eind kwam ons duveltje uit het doosje: zand op de dammen en een vraag schorsing van de werkzaamheden. Je kon een speld horen vallen in de rechtszaal!

De rechter was not amused, en vroeg waarom we daar niet eerder in de zitting mee waren gekomen… Waarop Harm Niesen aangaf dat het niet eerder mocht, dat we slechts vragen mochten beantwoorden, en daar kon ze natuurlijk niets tegenin brengen. Hadden we, zoals gebruikelijk is, onze pleitnota in het begin voor kunnen lezen, dan hadden ze het meteen geweten. De advocaat van de verweerders stamelde nog dat het niet ‘hun’ zand was! Maar het werd niet meegenomen in deze zitting, we moeten apart om een schorsing vragen. Iemand verwoorde het gebeuren in Den Haag als volgt: “Na de sessie bij de Raad van State begint bij mij de verbazing te groeien hoe men in staat is om feiten compleet buiten beschouwing te redeneren. Verbazing ook hoe zwart wit kan worden genoemd op basis van onderzoekjes van duur betaalde adviseurs die hun hypotheek willen kunnen blijven betalen en dientengevolge bereid zijn om gemanipuleerde, afhankelijke rapportages te produceren. “ Wij onderschrijven deze conclusie volledig. De pleitnota is hier te lezen: Pleitnotitie 10 april 2014 RvS HBZ

 

Ontheffing eieren rapen/wisselen van meeuwen in Alkmaar

Op dinsdag 8 april is de VWG samen met Faunabescherming en meeuwenexpert Kees Camphuysen naar de rechtbank in Amsterdam geweest. De gemeente Alkmaar heeft namelijk samen met Leiden en Haarlem een ontheffing aangevraagd om in het kader van onderzoek meeuwen eieren te vernielen of om te wisselen voor nepeieren. Ons bezwaar richt zich op het feit dat deze ontheffing in strijd is met de uitgangspunten en intenties van de Flora- en faunawet en de Vogelrichtlijn.

Bovendien werkt deze ontheffing overtredingen in de hand. We hebben Kees om advies gevraagd en zijn eerste reactie was dan ook: “Dit is geen onderzoek, dit is de burgers gelijk geven en meeuwen “bestrijden” en dan vervolgens kijken of het is gelukt. En dat is dan niet gelukt”. Omdat het onderzoeksplan niet voldeed aan de criteria die aan onderzoek worden gesteld, omdat de volksgezondheid niet in het geding is, omdat ze geen ontheffing hebben aangevraagd voor de Zwartkopmeeuw (die wel in Alkmaar broedt) en omdat allang bewezen is dat deze maatregelen niet helpen, waren we optimistisch. Gedurende de behandeling bleek echter dat het hier niet ging om wetenschappelijk onderzoek….met andere woorden: net zoals bij de walvisvaarders uit Japan zegt ons ministerie dat alles toegestaan kan worden in het kader van onderzoek. Een zeer zorgwekkende ontwikkeling! Lees hier onze pleitnota: pleitnota meeuwen Leiden Alkmaar Haarlem 2014 Inmiddels is ons verzoek voor een voorlopige voorziening i.v.m. het broedseizoen afgewezen. We gaan nu verder met de bodemprocedure. Via deze link is een stukje te bekijken van het programma ‘Nederland van Boven’ waarin te zien is dat meeuwen van Texel steden als Alkmaar en Amsterdam bezoeken om voedsel te zoeken. Het toont aan dat niet (alleen) lokale meeuwen verantwoordelijk zijn voor bijvoorbeeld het openscheuren van vuilniszakken of pikken ik kaas op de kaasmarkt. Het kan zo maar zo zijn dat de Alkmaarse meeuwen hun voedsel in zee zoeken. Meer geld voor onderzoek zou dan ook wenselijk zijn.

Jaar van de Spreeuw

Al behoort de Spreeuw tot de meest algemene soorten ter wereld, in Nederland neemt de soort sterk in aantal af. De precieze oorzaken van de achteruitgang zijn nog niet bekend. Mede daarom hebben Sovon en Vogelbescherming 2014 uitgeroepen tot het Jaar van de Spreeuw. De spreeuwenstand gaat vanaf eind jaren zeventig achteruit. Over de periode 1984-2012 is de broedpopulatie in Nederland zelfs met gemiddeld 4% per jaar afgenomen. Daardoor resteert momenteel minder dan 40% van de populatie van medio jaren tachtig. In de laatste tien jaar is de negatieve trend wat afgezwakt, maar bedraagt nog steeds meer dan 2% per jaar. We weten nog maar weinig over de oorzaken die aan de achteruitgang ten grondslag liggen. Feit is wel dat het ook in omringende landen slecht gaat met de Spreeuw. Op Europees niveau is de soort in de periode 1980-2011 met 52% afgenomen, en ten opzichte van 1990 met 6%. In het Jaar van de Spreeuw kunt u meedoen aan twee verschillende tellingen: een juvenielentellingen en slaapplaatstellingen. De jongentellingen vinden plaats in de periode 1 mei t/m 15 augustus. De slaapplaatstellingen in twee telperiodes in juli en oktober.

 

Werkzaamheden bij de Hondsbossche zeewering gaan van start

Op maandag 3 maart is in Camperduin gestart met de vooroeversuppleties. Onze vraag om deze werkzaamheden op te schorten tot de ingezonden Zienswijzen zijn behandeld is afgewezen. Wel mogen we een nieuwe voorlopige voorziening aanvragen als er voor 10 april toch zand op de strekdammen terecht komt en dat zullen we zeker doen. Verslaggever Rik Nijland van de Volkskrant kwam 3 maart langs en schreef onderstaand artikel.

Stuitend zijn de opmerkingen van Dhr Stam. Met de opmerking ‘die beesten kunnen toch vliegen’ geeft hij blijk van zijn onkunde. Meer dan 5 miljoen heb ik er niet voor over zegt Dhr. Stam. Het is belachelijk dat er zoveel geld is verspild aan oplossingen die de Natuurbeschermingsorganisaties niet hebben geadviseerd, die niet tijdig klaar zijn en die niet werken. Dat is pas verspilling!

 

Raad van State

Voor het eerst in het bestaan van onze vogelwerkgroep zijn we naar de Raad van State geweest. Dat is natuurlijk niet voor niets. De gevolgen van de zandsuppleties bij de Hondsbossche en Pettemerzeewering zullen voor veel vogels desastreuze gevolgen hebben. En dan hebben we het nog niet eens over al het leven wat zich onder water afspeelt en waar niemand zich druk om lijkt te maken. Het gaat hier om een voorlopige voorziening. We hebben de rechter gevraagd om alle werkzaamheden voorlopig op te schorten, totdat de Raad van State een definitieve uitspraak heeft gedaan. Er komt dus nog een rechtszitting waar alles tot in detail wordt besproken. De uitspraak in die zaak zal naar verwachting al in juni moeten komen en de zitting zal op 12 april plaats vinden. Naar onze mening is onvoldoende duidelijk gemaakt, waarom gekozen is voor een uitsluitend zandige oplossing en niet voor een aanzienlijk minder milieu- en ecologische schade veroorzakende oplossing als een overslagdijk. Wij hebben geen andere argumentatie vernomen, dan dat daar onvoldoende draagvlak onder de bevolking zou bestaan, terwijl er geen representatief onderzoek naar is gedaan en er aanvankelijk veel enthousiasme bij de autoriteiten bestond voor de overslagdijk. Bovendien is de noodzaak om tot onmiddellijke maatregelen over te gaan, is naar onze mening niet echt urgent daar het hier gaat om een kans van eens in de 10.000 jaar. Er was van tevoren aangegeven dat we in vijf minuten onze punten duidelijk mochten maken. Harm deed dan ook keurig binnen de vijf minuten onze bezwaren uit de doeken. De verbazing was dan ook groot toen de advocaat van de tegenpartij met een ingebonden boekwerk op de proppen kwam. De rechter was daar wel geïrriteerd over en gaf aan dat ze zich tot de hoofdpunten moest beperken, maar vervolgens werd keer op keer alle tijd genomen om met plaatjes en grafieken standpunten duidelijk te maken. We kregen prachtige grafieken van Scholeksters in de Waddenzee en hoeveel voedsel daar wel niet beschikbaar is. Dat Scholeksters echter zeer plaatstrouw zijn was zelfs al bij de rechter bekend. De rechter gaf ons geregeld de kans om te reageren op de uitspraken van de tegenpartij, maar dat neemt niet weg dat de verweerders uiteindelijk veel meer spreektijd kregen dan wij. Lange tijd en bij herhaling is ons door het projectmanagement toegezegd, dat mitigerende maatregelen om deze schade te voorkomen, op tijd klaar zou zijn en ook

werkelijk zou functioneren, voor er ook maar een spade de grond in zou gaan. Sinds 2013 heeft men deze toezegging echter ingetrokken. Behalve dat de mitigerende maatregelen niet op tijd klaar zijn, laat staan dat ze ook bewezen functioneren, liggen ze zonder uitzondering ten noorden van de zeewering en de Steenlopers zullen daar minimaal de eerste twee jaar niet van kunnen profiteren. De elastocoast werd door de verweerders de hemel ingeprezen. Ze lieten natuurlijk geen plaatjes zien van de naastgelegen dammen zónder elastocoast, die net zo dicht begroeid zijn met (te) kleine mosseltjes als de dammen met elastocoast. De aanwezigheid van deze kleine mosseltjes is echter helemaal geen garantie dat er veel voedsel voor de vogels te vinden is. Voor scholeksters moeten de mosselen veel groter zijn, steenlopers voeden zich ook met allerlei beestjes die ze tussen de mosselen en in poeltjes vinden, en juist door het ‘egaal’ aanbrengen van de elstocoast zijn die poeltjes er nagenoeg niet. Als de suppleties doorgaan zullen ook deze dammen te maken krijgen met veel zand waar mosselen heel slecht tegen kunnen. De aantallen vogels zijn ook keer op keer een twistpunt. De Steenlopers, zowel de oudere als de later arriverende jonge vogels, blijken bij aankomst uiteraard vrijwel uitgeput en sterk vermagerd. Op de Zeewering moeten ze eerst opvetten alvorens verder richting Afrika te kunnen vliegen. Het gaat daarbij niet om ruim 400, zoals verweerder stelt, maar om zo’n 600 Steenlopers per telling in de herfst en 1500 in het voorjaar. In totaal blijkt de zeewering voor veel meer dan 1500 Steenlopers van levensbelang. Veel vogels trekken namelijk na enige tijd verder en worden vervangen door anderen. Dat is ruim boven de 1%-norm en dus in strijd met de Europese Vogelrichtlijn. In onze Zienswijze doen we uit de doeken waarom de berekening van de verweerder niet klopt. Efficiënte mitigerende maatregelen zouden ter plaatse of ten zuiden van de zeewering moeten worden genomen. Nu is er tot in het Deltagebied geen voedsel te vinden voor de Steenlopers. Over bijvoorbeeld meeuwen wordt met geen woord gerept, terwijl ook zij met duizenden hun voedsel vinden op de strekdammen.

We geven aan dat niet onderzocht is waarom er zoveel Grote sterns juist op deze plek verblijven. Wat eten ze, waarom juist hier en niet elders? De verweerders stellen dat alles door hen is onderzocht. Er zijn tellingen geweest, maar dat is nog geen onderzoek naar het waarom zoals wij aangeven. De stelling van de advocaat van de verweerder op het eind: ‘er zal geen vogel een hap minder eten’ is pertinent onjuist. Uit onderzoek blijkt, dat de zeewering op dit moment maximaal door de vogels wordt benut. Het tijdelijk of gedeeltelijk onder het zand verdwijnen van strekdammen, zoals al gebeurd is, heeft onmiddellijke afname van de aantallen Scholeksters en Steenlopers tot gevolg gehad.

 

Bestrijden van broedende meeuwen in Alkmaar, Haarlem en Leiden verboden

Op 31 januari 2014 heeft het ministerie van Economische Zaken aan de gemeenten Alkmaar, Haarlem en Leiden een ontheffing gegeven om meeuwenoverlast te bestrijden. In het kader van onderzoek naar de beste methode om overlast te voorkomen, is toestemming verleend om vier soorten meeuwen opzettelijk te verontrusten en hun nesten te zoeken, te rapen en te vernielen. Het gaat daarbij om Kokmeeuw, Stormmeeuw, Zilvermeeuw en Kleine mantelmeeuw. Deze broeden in de drie steden op de daken van gebouwen en zouden daarbij overlast veroorzaken voor de inwoners. Omdat overlast op zich geen reden kan zijn om een beschermde vogelsoort te verontrusten en te bestrijden, heeft het ministerie gesteld dat dit gebeurt in het kader van onderzoek. De Faunabescherming en de Vogelwerkgroep Alkmaar en Omstreken hebben de rechtbank in Amsterdam gevraagd tegen deze ontheffing een voorlopige voorziening te treffen, die echter op 17 april 2014 door de rechtbank werd afgewezen. Daartegen hebben De Faunabescherming en de VWG Alkmaar beroep ingesteld en de Amsterdamse rechtbank heeft hen daarin op 14 april 2015 geheel in het gelijk gesteld. De rechtbank heeft geoordeeld, dat de ontheffing om drie redenen in strijd is met de wet. Met minstens twee van de vier betrokken meeuwensoorten gaat het in ons land slecht, de aantallen broedvogels gaan hard achteruit. Faunabescherming en Vogelwerkgroep hebben dat met cijfers aangetoond. Het ministerie komt niet verder dan de niet onderbouwde mening, dat de bestrijdingsacties geen invloed hebben op de gunstige staat van instandhouding van de vier meeuwensoorten. Terwijl die staat van instandhouding dus helemaal niet gunstig is.

Een ontheffing om onderzoek te doen aan een beschermde soort kan alleen verleend worden, als het uiteindelijk doel is, de bescherming van een soort te verbeteren. Dat is hier overduidelijk niet aan de orde: de vogels worden actief bestreden. Zeker in Alkmaar en waarschijnlijk ook in de andere steden, broedt tussen de Stormmeeuwen in kleine aantallen de zeldzame Zwartkopmeeuw. Die mag volgens de ontheffing beslist niet verstoord worden. Maar zelfs voor deskundigen is het niet mogelijk de eieren van deze beide meeuwensoorten te onderscheiden en verstoring van de Zwartkopmeeuw is daarom onvermijdelijk. Dat het daarbij om kleine aantallen gaat, is volgens de rechtbank niet van belang. De Zwartkopmeeuw mag niet verstoord worden. De uitspraak van de Amsterdamse rechtbank zal zeker ook gevolgen dienen te hebben voor andere dan de drie genoemde steden. Minstens zo belangrijk is, dat op heel veel plaatsen broedende meeuwen worden verjaagd en bestreden, zonder dat er sprake is van een ontheffing. Beheerders van gebouwen, die hun werknemers opdracht geven die vervelende meeuwennesten te verwijderen, dienen zich te realiseren dat zij een strafbaar feit begaan.

 

2013

Natuurdag in Alkmaar

Op zaterdag 11 mei organiseerden de Vogelwerkgroep, KNNV, IVN, Animo en de Stichting Oudorperhout samen met de molenaars aan de Molenkade een dag vol leuke activiteiten in de Oudorperhout. Deze dag werd om 10.00 uur geopend door wethouder Victor Kloos die samen, met de jongste molenaar ter wereld, Jip de vang lichtte. Vervolgens was het de beurt aan wethouder Anjo v.d. Ven door met het ophangen van een mussenkast de Natuurdag te openen.

 

 

 

Naast het bezichtigen van de molens was er een markt waar de verschillende natuurorganisaties zich presenteerden. In de kramen werden boeken, zaden en stekjes, zelfgemaakte keramieken vogels, nestpotten, voer- en drinkbakjes, paddenpotten, vleermuiskasten en insectenhotels verkocht. Cameraland was aanwezig met verrekijkers die ter plekke kunnen worden geprobeerd en vogelfotograaf Jos Dekkers gaf tips hoe u mooie natuurfoto’s kunt maken.

 

 

Een HOP in De Hoef

Op dinsdagmiddag 22 oktober 2013 werd er in de Hoef, vlakbij de Viaanse molen een Hop ontdekt. Coen de Rijk meldde de vogel via waarneming.nl en dan gaat

het nieuws als een lopend vuurtje. Woensdag en donderdag liet de Hop zich goed bekijken op het braakliggende terrein. Makkelijk te fotograferen was hij echter niet door zijn gescharrel tussen het onkruid. Toch wist Hans Brinks met het nodige geduld wat mooie plaatjes te schieten.

 

 

Rosse waaierstaart: nieuwe soort voor Nederland

Op woensdag 25 september om 16.30 uur ontdekte Henry van Lierop bij de manege aan de Kamperkade in Camperduin een Rosse waaierstaart. Omdat hij twijfels

had over zijn eerste inschatting van Gekraagde roodstaart plaatste hij zijn foto’s op het forum van waarneming.nl. Daar kwam al snel de determinatie Rosse waaierstaart uit. Het is de eerste waarneming van deze soort in Nederland. Volgens Henry was de vogel niet schuw en foerageerde op de bagger uit de sloot.

 

 

Kwak

Op 9 juli ontdekte Simon Brumby bij manege Poelenburg in Aagtdorp een juveniele Kwak. Omdat deze reigersoort vaak in de schemer en ’s nachts foerageert, de

Engelse naam is niet voor niets Night heron, vallen ze vaak niet op. Overdag zitten ze meestal in struikgewas of bomen verstopt. Het duurde dan ook tot 26 juli voor Simon hem weer door de smalle sloot zag sluipen en Tim de vogel kon fotograferen. Op 20 augustus was het wederom Simon die de kleine reiger in dezelfde sloot zag foerageren.

 

 

Nico de Haan te gast bij onze Vogelwerkgroep

Op dinsdag 19 maart 2013 kwam Nico de Haan in samenwerking met Zeiss/Bynolyt en Cameraland naar Alkmaar om een avond te verzorgen waarin het genieten van vogels kijken centraal stond. De zaal was met 170 belangstellenden helemaal vol. Nico vermaakte ons met allerlei leuke weetjes over bekende tuinsoorten. Zo verstopt een Gaai in het najaar wel 8000 eikels. Na de pauze vermaakte Nico ons met mooie beelden van roofvogels in Nederland, ook nu weer aangevuld met allerlei leuke weetjes en anekdotes.

Dirk van de Wal (Zeiss) en Nico de Haan met prijswinnaars (van links naar rechts) Pierre v.d. Wielen, Frank Peters, Martin van Benten en Tom Damm.

De, voor veel aanwezigen toch wel lastige quiz, werd door slechts twee aanwezigen foutloos gemaakt: Martin van Benten en Pierre v.d. Wielen. Tussen hen werd geloot en Martin won de Zeiss verrekijker. Pierre mocht een cursus naar keuze van Nico uitzoeken, net als Tom Damm en Frank Peters die behoorden tot de 9 vogelaars met 9 vragen goed.

 

 

Middeleeuws gebruik nog steeds springlevend

Langs de Groeneweg in Alkmaar hangt deze Zwarte kraai te bungelen in een kleine boomgaard. Het is een eeuwenoud boerengebruik om kraaien te verjagen. Of het ophangen van een dode kraai ook werkt is maar zeer de vraag. Nieuwsgierig als kraaien zijn, komen ze vaak juist een kijkje nemen en werkt het dus averechts. Er zijn tegenwoordig genoeg alternatieven, zoals schriklint, draaiende objecten, apparaten met geluid en zelfs een stuk zwart stof heeft hetzelfde effect. Waarom er dus mensen zijn die maar blijven hangen in dit soort ‘achtelijke’ gebruiken…? Boeren mogen onder bepaalde omstandigheden kraaien en Kauwen doden om schade aan het gewas te voorkomen. Omdat het alleseters zijn, eten ze ook zaaigoed van de boeren, maar daarnaast eten ze ook enorme hoeveelheden emelten weg die zeer schadelijk zijn voor landbouwgewassen. In het voorjaar halen ze ook af en toe een nest leeg en ook dat maakt ze niet bijzonder geliefd. Maar hoe anders is dat dan het eten van kalfsvlees of lamsracks door mensen? Kraaien zijn enorm intelligente beesten. Ze communiceren intensief met elkaar en gebruiken zelfs ‘gereedschap’ om problemen op te lossen. Ze hebben alleen de pech zwart te zijn, en hoewel het zangvogels zijn, is hun zang ook al niet bepaald om over naar huis te schrijven. Deze gedode en opgehangen kraai moet zijn zeer bescheiden oogst, ik telde hooguit 10 vruchten in deze boom, beschermen. Ik wens hem een wolk Spreeuwen toe die in 10 minuten al zijn kostbare fruit zullen opeten of aanpikken…

 

 

Een dag vol acties

Op zaterdag 25 mei was het officiële startsein voor de uitvoering van Kust op Kracht in Callantsoog. Langs het pad naar het strandpaviljoen hingen veel protestborden en ook Arnold Gronert was aanwezig en deelde pamfletten uit. Kees Stam (HHNK), Liz van Duin (Directeur Netontwikkeling Rijkswaterstaat) en Joke Geldhof (Gedeputeerde Provincie NH) waren aanwezig om te vertellen wat dit project inhoudt en hoe het tot stand is gekomen.

De actiegroep Zand over de Natuur, waarin ook de VWG is vertegenwoordigd, mochten vandaag de 852 handtekeningen van onze petitie aanbieden. Dit werd gedaan door Miranda Zutt die daarbij vertelde waarom het zand een slecht plan is en hoe groot de schade voor de natuur. Na afloop kwam DCCM de Hondsbossche ten graven dragen. Er werd een voorduin opgeworpen welke met emmers water weer werd weggespoeld. Dhr. Rijks van Waterstaat gooide 250 miljoen euro in de lucht, geld zat!

 

 

 

 

 

 

Gemeente Alkmaar in overtreding in Oudorp

Illegale gemeentelijke eierwisselaar betrapt Een illegale gemeentelijke eierwisselaar is door een lid van de Vogelwerkgroep Alkmaar betrapt op bedrijventerrein Oudorp. Dit gebeurde tijdens reguliere inventarisatie van de Vogelwerkgroep (VWG). De man was bezig eieren van meeuwen te vervangen door kunsteieren. Op de vraag of de man in het bezit was van een ontheffing, werd bevestigend geantwoord. Navraag bij de gemeente leerde echter dat een dergelijke ontheffing niet is verleend. Meeuwen zijn beschermde vogels, en de gemeente is hier dus met een illegale activiteit bezig. De gemeente heeft vrijdagmiddag erkend dat de activiteiten zonder vergunning hebben plaatsgevonden en is op aandringen van de VWG gestopt met het

verwisselen van eieren. Volgens Alkmaar worden de activiteiten gecoördineerd door Leiden en zit de vergunning ‘er aan te komen’. Op het bedrijventerrein Oudorp broeden Stormmeeuwen, Zilvermeeuwen en Kleine mantelmeeuwen, en naar alle waarschijnlijkheid ook de zeldzame Zwartkopmeeuw. Vermoedelijk is de laatste ook ten prooi gevallen aan de eierwisselaar. Onderzoek in Engeland heeft uitgewezen dat het aantal meeuwen niet afneemt door het verwisselen van gewone eieren met nepeieren. Plaatselijk nemen kolonies in aantal af, maar in zijn geheel blijft de populatie op peil. Bovendien gaan de meeuwen zich meer verspreiden. Dat laatste is dit jaar ook in Alkmaar geconstateerd. Er zijn veel solitair broedende meeuwen gevonden, en ook het aantal kleine kolonies is toegenomen. De meeuwen hebben zich dus over een groter gebied van de stad verspreid, waardoor de beheersbaarheid afneemt en de overlast toeneemt. De gemeente Alkmaar weet al jarenlang dat het rapen of verwisselen van eieren niet helpt. Wetenschappelijk onderzoek van Alterra, dat onder de aandacht van de gemeente is gebracht, wees hier enkele jaren geleden al op. De Vogelwerkgroep Alkmaar waarschuwde begin jaren 90 van de vorige eeuw al voor dit risico. Dit is dan ook de belangrijkste reden waarom de VWG tegen dit soort praktijken is. Door de dieren te verstoren en door een verkeerd afvalbeleid en onjuiste voorlichting neemt de overlast alleen maar toe.

 

Ingezonden brief aan de Alkmaarsche Courant naar aanleiding van hun artikel van 28 mei 2013 over de illegale actie van de gemeente Alkmaar : De gemeente Alkmaar spiegelt de zaken rond de meeuwenproblematiek steeds anders voor dan de bewijsbare werkelijkheid. Wethouder Nagengast wil de meeuwen te vuur en te zwaard aanpakken en is daarbij kennelijk bereid illegale acties uit te laten voeren, zoals het verwisselen van eieren zonder dat daarvoor een vergunning is afgegeven. Een proefballon, noemt hij het. Mag elke andere burger dat ook? Alvast een wietplantage als proefballon opzetten voor als er in de toekomst mogelijk toch medicinaal thuis gekweekt mag worden? Nagengast geeft voorts aan wat de meeuwen allemaal aan te wrijven is. 1: Bedreiging volksgezondheid. Nu is de partij van Nagengast (CDA) een aanjager van de bio-industrie die al heel wat ruimingen vanwege ernstige ziekten op zijn naam heeft staan. Om het over resistente bacteriën in vlees maar niet te hebben. Meeuwen ruimen juist veel voedselresten op die mensen achteloos rond laten slingeren. Wetenschappelijk is er nog nooit bewijs voor gevonden dat meeuwen de volksgezondheid bedreigen. 2: Agressiviteit. Toegegeven, meeuwen die jongen hebben verdedigen die met schijnaanvallen. Elke ouder doet dat. De angst die mensen ervaren zit tussen de oren. In Afrika leven dorpelingen met nijlpaarden, luipaarden en krokodillen. Daar weten ze kennelijk veel beter dan hier dat je die beesten niet moet lokken met een slecht afvalbeleid en rondslingerend voedsel. 3: Overlast. Toegegeven: de meeuwen kunnen inderdaad zeer lawaaiig zijn in de broedtijd. En het is ook waar dat sommige soorten in staat zijn behendig een patatje uit de handen van een toerist te plukken. Maar ze komen vooral naar de stad door een al jaren falend natuur- en milieubeleid. Onderzoek in Engeland heeft uitgewezen dat het aantal meeuwen niet afneemt door het verwisselen van gewone eieren met nepeieren. De meeuwen gaan zich wel meer verspreiden. Dat laatste ook in Alkmaar aan de gang en de Vogelwerkgroep waarschuwde hier ruim twintig jaar geleden al voor. Het bewijsmateriaal zit in het VWG-archief. Resultaat van de verstoring? De beheersbaarheid neemt af en de overlast neemt toe. Wetenschappelijk onderzoek van Alterra heeft dit ook aangetoond. Maar de gemeente luistert niet naar mensen die het kunnen weten. En daarin is misschien wel een trend te zien met ander gemeentelijk beleid. Wie zijn vingers brandt moet op de blaren zitten. Alkmaar doet zijn burgers tekort met deze aanpak, die bovendien onnodig veel gemeenschapsgeld kost. En ook daarin is een trend waar te nemen. Alkmaar is een kustgemeente. Meeuwen horen daarbij. Een beetje acceptatie, voorlichting en een goed afvalbeleid kunnen wonderen verrichten. Johan Bos (journalist)

 

Ministerie in overtreding bij verstoring meeuwen

Het Ministerie van Economische Zaken is gisteren op de vingers getikt door de Amsterdamse voorzieningenrechter. Het verstoren van broedende meeuwen op daken in de stad Alkmaar is niet toegestaan in het kader van Europese Flora- en Faunawet. Het bedrijf Alliander in Alkmaar had een valkenier ingeschakeld om meeuwen op het dak van het bedrijf te verstoren met een Woestijnbuizerd en daar ontheffing voor gevraagd en gekregen bij het ministerie. De procedure tegen het ministerie was aangespannen door de Faunabescherming, in overleg met de Vogelwerkgroep Alkmaar en Omstreken.

Bezwaarschrift

Onlangs kwamen we erachter dat Alliander, gevestigd op bedrijventerrein Viaanse molen, een vergunning van de Provincie Noord-Holland heeft gekregen voor het verstoren van Kleine mantelmeeuw en Zilvermeeuw, om zo te voorkomen dat deze meeuwen daar gaan broeden. Dit gebeurt door een tweetal keer per dag een Woestijnbuizerd over het complex te laten vliegen. Onze bezwaren tegen het verlenen van de vergunning zijn o.a. : – Er broeden ook Stormmeeuwen op het complex, waarvoor geen vergunning is verleend en die wel degelijk ook verstoord worden (naast natuurlijk ook de zangvogels op het terrein). – Er mag worden doorgegaan met verstoren tot in juni. De meeuwen leggen echter al in mei hun eieren (in de kolonie op Texel hebben dit jaar op 6 mei Zilvermeeuwen, en op 9 mei de Kleine mantelmeeuwen hun eerste eieren gelegd). Het verstoren van broedende meeuwen mag niet en aangezien het gebouw heel onoverzichtelijk is, is niet na te gaan of de meeuwen eieren hebben. Iedere keer als de meeuwen de lucht ingaan om de Woestijnbuizerd te verjagen bestaat de kans op predatie van de eieren door soortgenoten. – De ‘overlast’ is op andere manieren te bestrijden, o.a. door het terrein onaantrekkelijk te maken voor meeuwen (bijvoorbeeld door planten van hoge bomen, beplanting op de daken e.d.) De vergunning werkt dus overtredingen van de Flora en Fauna wet in de hand en we weten allemaal hoe slecht de handhaving daarvan is.

Inmiddels is er een zitting bij de rechtbank in Amsterdam geweest. De rechter was opvallend goed geïnformeerd en stelde goede, kritische vragen. De vertegenwoordiger van de Provincie Noord-Holland, die de vergunning af heeft gegeven, was een stuk minder goed geïnformeerd. Zo werd er beweerd dat Stormmeeuwen niet op daken broeden! Toen er gevraagd werd hoe er moest worden gezorgd dat de Flora en Fauna wet gehandhaafd werd vond hij dit de verantwoordelijkheid van de valkenier… Helaas werd het gebruik van de vergunning niet geschorst zolang er nog geen uitspraak (eind mei) is gedaan. We willen graag in contact treden met Alliander om hen beter te informeren over de meeuwen en daarmee misschien een deel van de angst van werknemers weg te nemen (het zijn immers slechts schijnaanvallen) en mee te zoeken naar oplossingen om de ‘overlast’ te beperken.

 

Zilvermeeuw grijpt Steenloper

Onlangs was Jan Vrouwe, lid van onze vereniging, getuige van het volgende: “Zondag 21 april was ik bij De Putten en liep ik naar een meneer met camera en keek ondertussen naar een flink groepje Steenlopers met daarachter twee Zilvermeeuwen die samen een krijsduet uitvoerden, maar ik zag ook dat dit wel heel dichtbij deze groep Steenlopers gebeurde. Ik zei hardop tegen dhr. Mulder “zou die meeuw zo’n Steenloper niet snacken als ie de kans zou krijgen” en echt, nauwelijks had ik dit gezegd of we zagen het samen gebeuren! Ik heb zoiets nog nooit gezien!” Wij danken Dhr. Mulder dat hij onderstaande bijzondere fotoserie met ons wil delen:

 

2012

Bruine boszanger

In de Geestmerambacht is op 8 december door Roelof de Beer een Bruine boszanger ontdekt. Deze in Siberië broedende familielid van de Fitis en Tjiftjaf overwintert normaal in ZO-Azië. Op 27 en 28 oktober 2012 werd er één gevangen in het NHD en ook op Texel en Vlieland is deze soort in oktober gemeld. December is echter bijzonder laat. In 1994 werd in Hargen aan Zee de eerste Bruine boszanger in ons werkgebied gezien.

De Bruine boszanger foerageert vooral in het hoge gras en is daarom lastig te vinden als hij geen geluid maakt. Het geluid is een heel kenmerkend ‘smakkend’ ’tsek’. Eenmaal in beeld dan laat het kleine beestje zich regelmatig zien, maar is door zijn bewegelijkheid moeilijk te fotograferen. De lange, duidelijke scherp afgetekende lichte wenkbrauwstreep is een duidelijk kenmerk naast de donker grijsbruine bovenzijde en en vuilwitte onderdelen.

Oeverzwaluwen in Heerhugowaard

De Oeverzwaluwen doen het dit jaar (2012) goed in Noord-Holland, en vooral in Heerhugowaard. Bij Intratuin zijn zo’n 29 nestgangen gegraven. Al een aantal jaar wordt daar een berg grond speciaal aangepast naar de wensen van deze sierlijke zwaluwtjes. Van oorsprong broeden ze in rivier- en beekoevers en stuivend duin.

Aangezien deze omstandigheden in Noord-Holland schaars zijn vinden ze steeds vaker onderdak in dijken, zandwinputten, opgespoten terreinen en gronddepots. Op het gronddepot nabij het strand van Luna zijn ook een aantal hopen grond die geschikt bleken om nestgangen te graven. Deze nestgangen zijn 60-90 cm diep en eindigen in een nestkamer die bekleed wordt met veertjes en plantendeeltjes. Er worden 4 tot 5 eieren gelegd die in 12-16 dagen door beide ouders worden uitgebroed. Vaak zijn er meerdere broedsels per seizoen. Dat een gronddepot geen veilige plek is bleek toen de gemeente Heerhugowaard hopen grond begon af te graven nabij de broedplaatsen. De Vogelwerkgroepen van Alkmaar en Heerhugowaard namen contact op met de gemeente en na goed overleg werd er een werkbare oplossing gevonden. Het zou mooi zijn als hier in de toekomst een permanente broedgelegenheid komt in de vorm van een kunstmatige wand.

 

 

Alkmaarsche courant altijd negatief over meeuwen

Op het terrein van de drukkerij van het NHD broeden al jaren meeuwen die daar voor overlast zorgen. Deze krant laat dan ook geen kans onbenut om de meeuwen in een kwaad daglicht te stellen. Het liefst ook met foto’s van meeuwen die een vuilniszak stuk scheuren. Wij ontkennen niet dat er plaatsen zijn waar de meeuwen voor overlast zorgen, maar door de constante stroom van negatieve artikelen gaan er steeds meer mensen letten op de meeuwen en gaan zich ineens ook ergeren aan geschreeuw. In landen waar het economisch wat minder gaat lachen ze ons vierkant uit als ze horen over deze ‘enorme problemen’! De lakse houding van de gemeente in het verleden heeft deze ‘overlast’ veroorzaakt. De meeuw kan daar niets aan doen, die is op zoek naar voedsel en een veilige plaats om zijn jongen groot te brengen.

 

 

Doodgeschoten meeuwen in Alkmaar

Op donderdag 20 juli stond er in de Alkmaarsche Courant te lezen dat er in Alkmaar in de omgeving van de Pettemerstraat doodgeschoten meeuwen waren gevonden. Deze meeuwen zijn in het kader van een kunstproject gefotografeerd met een pijl en boog ernaast en op de website van HAL25 geplaatst. De kunstenaars van HAL 25 deden dit in de hoop de daders te stoppen en aandacht te vragen voor het schieten op beschermde vogels.

Kleine mantelmeeuw met pul, in juni gefotografeerd door D. v.d. Made op het voormalige Vegro terrein.

De jarenlange hetze van de gemeente Alkmaar tegen de meeuwen heeft dit soort misdadige praktijken tot gevolg. Wij houden hen dan ook mede verantwoordelijk voor wat er nu gebeurt. Het zou de gemeente sieren als ze eindelijk eens maatregelen zou nemen die helpen en tegelijkertijd de meeuwen niet schaden in plaats van voor de bühne zinloze maatregelen te nemen die het probleem alleen maar verergeren. Op het terrein waar voorheen de Vegro stond werden door Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. de meeuwen afgelopen voorjaar geteld en gefotografeerd. Rond half juni broedden er 11 paar Kleine mantelmeeuwen, 2 paar Stormmeeuw en 20 paar Zilvermeeuw. Op dat moment kwamen net de eerste eieren uit. Door vakanties is het terrein daarna wat minder vaak bezocht, maar het viel al wel op dat de aantallen meeuwen terugliepen en er geen jongen werden gezien. Er waren dus al vermoedens dat er iets niet klopte en dat werd dus helaas met het bericht van vandaag in uw krant bevestigd. Omdat er een hek om het terrein staat zaten de meeuwen er veilig voor predatoren. De Vogelwerkgroep ziet, naast het aanpakken van het voeren en het ondergronds brengen van huisvuil, het inrichten van speciale ‘gedoog’gebieden aan de rand van de stad als mogelijke oplossing voor de overlast in de binnenstad. Onderzoek, maar ook voorbeelden uit het verleden in Alkmaar, hebben uitgewezen dat het rapen en schudden van eieren, waarvoor de gemeente vergunning aan wil vragen bij de Provincie, er alleen maar voor zorgt dat de meeuwen zich nog meer over de stad zullen gaan verspreiden. Ook zou de gemeente het bouwen van platte daken niet meer moeten toestaan. Een groot duinmeer met een eiland zou helemaal mooi zijn, maar een oplossing mag natuurlijk niet te veel geld kosten… De overlast kan nog groter worden als de strekdammen voor de Hondsbossche zeewering onder het zand worden gestort. Een grote voedselbron gaat dan verloren. Meer hierover en de petitie tegen deze plannen is te vinden op www.zandoverdenatuur.webklik.nl Wat is er de afgelopen drie weken op en rond het terrein gebeurt? Getuigen worden verzocht zich te melden bij de politie of kunnen een mail sturen.

Stormmeeuw met kogel, gevonden in juni in het Park van Luna.

Eerder werden ook al in het Park van Luna doodgeschoten meeuwen aangetroffen. Ook daar is aangifte van gedaan bij de politie en is er een onderzoek gestart.

 

Kwartels in Bergen

Van Marcel Groot (Natuurmonumenten) kreeg ik bericht dat er ook dit jaar weer Kwartels worden gehoord op het voormalige Vliegveld Bergen (Kolonel Sneepweg). De boeren hebben opdracht gekregen voorlopig nog niet te maaien. Helaas worden er regelmatig hondenuitlaatbedrijfjes gezien die met grote groepen honden het land inlopen. Als je dit ziet noteer dan welke bedrijf het is en geef dit dan door aan Marcel, dan neemt hij contact met hen contact op.

 

Gierzwaluwkasten Karenhuis

Op 3 april 2012 zijn bij het Karenhuis dan eindelijk de Gierzwaluwkasten geplaatst. Helaas hebben de vogels er dit jaar nog geen gebruik van gemaakt.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hondsbossche en Pettemer Zeewering

Op zondag 1 april was er een dag vol activiteiten op en rond de Hondsbossche en Pettemer Zeewering. Een aantal leden van de Vogelwerkgroep bemanden het vogelkijkpunt zeevogels en De Putten. Daarnaast waren er excursies, kon er op Kamelen worden gereden en vertelde Klaas Stins over vissen bij het wrak. In Struin (voorheen Minkema) waren presentaties en vertelden Yvonne Koning (Stichting Anemoon) en Harm Niesen over het onderwaterleven en de desastreuze plannen terwijl zanger Bert van Baar zijn speciaal op de gelegenheid aangepaste liedjes speelde.

 

De Hondsbossche en Pettemer Zeewering hebben een lange geschiedenis van stormschade en dijkherstel. De huidige dijk ligt er sinds 1880 en is sindsdien meerdere malen verhoogd en verbreed. De dijk voldoet door zeespiegelstijging en de toegenomen kracht van de golfslag niet meer aan de norm, die uitgaat van een kans op een doorbraak in eens per 10.000 jaar. De dijk is daarom in 2004 aangemerkt als ‘Zwakke schakel’. De afgelopen jaren zijn er verschillende scenario’s uitgewerkt om de dijk te versterken, waaronder een nieuwe verhoging en verbreding van de dijk. In een

onduidelijke gang van zaken is er een aantal jaar terug ineens het alternatief ‘Zand en Natuur’ naar voren geschoven als het meest gewenste scenario. In dit scenario komt er een groot zandpakket voor/op de dijk. Er zal een strand ontstaan van zo’n 250 meter en mogelijk wordt er voor gekozen om het zand tot tegen de bovenkant van de dijk aan te brengen. Dit alternatief had beter ‘Zand over de Natuur’ kunnen heten, want er gaat juist veel natuurwaarde verloren. Er zijn drietal bijeenkomsten geweest georganiseerd door Natuurmonumenten en Vogelbescherming Nederland. Naast de vogelwerkgroep waren daar vertegenwoordigers van de Milieufederatie, Stichting Anemoon, Duinbehoud, Faunabescherming, Steenloperwerkgroep, vissers en bewoners, als ook een vertegenwoordiger van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voor uitgenodigd. Zo open als wij zijn, zo onduidelijk is het Hoogheemraadschap naar de Natuurorganisaties, maar ook naar bewoners. Wie heeft er onlangs iets over de situatie rond de Hondsbossche en Pettemer Zeewering gelezen? En we krijgen hier toch echt allemaal natte voeten als het daar fout gaat. We willen de mensen graag informeren wat er speelt en wat de consequenties zijn. Voor dit doel is er een website opgezet: www.zandoverdenatuur.webklik.nl Daarnaast is er een petitie gestart waarvan wij hopen dat jullie deze allen zullen willen ondertekenen! Het is erg belangrijk om te laten zien dat er niet slechts een handjevol mensen zich druk maakt. Naast bewoners uit de regio en natuurorganisaties worden ook wandel- en fietsclubs benaderd de petitie te tekenen.

Strandplevieren en strandlopers (?) zullen er straks gaan broeden, de grote parelmoervlinder (komt alleen nog op Texel voor in NH) gaat profiteren van de zandsuppleties. Deze en nog 17 anders punten in de opgestelde Natuurvisie kloppen niet met de werkelijkheid en dit is middels een brief duidelijk gemaakt. Daarnaast zijn er tal van zaken niet onderzocht. Zo zijn de meningen verdeeld of de zoute kwel toe of juist af gaat nemen. Dat er veel leven op de strekdammen verloren gaat staat vast. Maar naar wat er allemaal precies leeft is geen onderzoek gedaan. Het gaat nu al slecht met de mosselen in de Waddenzee. Hoe belangrijk is het mosselzaad van de zeewering voor de Waddenzee? Er is sprake van dat de eventuele compensatie gaat plaatsvinden in de Waddenzee. Natuur compenseren in een natuurgebied, het moet niet gekker worden. Maar welke compensatie er eventueel ook komt, het kan nooit een 100 jaar oud onderwatermilieu vervangen. Op de website www.zandoverdenatuur.webklik.nl is nog te lezen wat de nadelen zijn van zandsuppleties.

 

Zand over de natuur

Er zijn verregaande plannen waarbij de strekdammen en een deel van de Hondsbossche en Pettemerzeewering onder het zand zullen verdwijnen. Omdat dit desastreus is voor het onderwaterleven, mosselen, vogels en mogelijk ook gevolgen heeft voor de zoute kwel in de polders achter de zeewering is er een speciale actiegroep in het leven geroepen: Zand over de natuur. Naast Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. zijn hierin ook Vogelwerkgroep Tringa, KNNV Alkmaar e.o., Steenloperwerkgroep, Faunabescherming, Stichting Anemoon, Klaas Stins (visserij) en Piet van Noort (DCCM, inwoner Petten) vertegenwoordigd. Middels publiciteit en acties proberen we de Provincie, Hoogheemraadschap Noord Hollands Noorderkwartier, Rijkswaterstaat, de Regering te overtuigen dat zand duur, onveilig en desastreus voor de natuur is.

De plannen De Hondsbossche en Pettemer Zeewering hebben een lange geschiedenis van stormschade en dijkherstel. De huidige dijk ligt er sinds 1880 en is sindsdien meerdere malen verhoogd en verbreed. De dijk voldoet door zeespiegelstijging en de toegenomen kracht van de golfslag niet meer aan de norm, die uitgaat van een kans op een doorbraak in eens per 10.000 jaar. De dijk is daarom in 2004 aangemerkt als ‘Zwakke schakel’. De afgelopen jaren zijn er verschillende scenario’s uitgewerkt om de dijk te versterken, waaronder een nieuwe verhoging en verbreding van de dijk. In een onduidelijke gang van zaken is er een aantal jaar terug ineens het alternatief ‘Zand en Natuur’ naar voren geschoven als het meest gewenste scenario. In dit

Slakdolf – foto Harm Niesen

scenario komt er een groot zandpakket voor/op de dijk. Er zal een strand ontstaan van zo’n 250 meter en mogelijk wordt er voor gekozen om het zand tot tegen de bovenkant van de dijk aan te brengen. Dit alternatief had beter ‘Zand over de Natuur’ kunnen heten, want er gaat juist veel natuurwaarde verloren.

 

Recreatie De unieke Hondsbossche en Pettemerzeewering zijn jaarrond van regionaal belang voor de recreatie. De dijk is namelijk voor een ieder toegankelijk, van jong tot oud. Wandelaars, al dan niet met kinderwagen, mensen in een rolstoel, fietsers, vogelaars, vissers, allen weten de dijk te vinden om te genieten van het uitzicht op de zee, het wrak, de vogels.

 

Zand Zand is volgens kustbeheerders een goedkope manier om de kust te versterken, en we hebben er genoeg van. Maar hoe duurzaam en veilig is dit zand eigenlijk? Afgelopen winter is er weer veel zand weggeslagen door maar liefst drie opeenvolgende stormen. Iedere storm spoelt er een stukje geld en veiligheid weg. Het gebruikte zand wordt opgezogen uit zee en daarmee gaat veel leven ter plaatse verloren, maar ook op de plek waar het wordt neergestort gaat al het aanwezige leven dood. Tevens komt er door golfslag veel zand in het water waar schelpen en ander onderwaterleven slecht tegen kan. Je vind tegenwoordig veel minder soorten schelpen op het strand dan zo’n 15 jaar geleden.

 

Natuur Tussen het basalt van de strekdammen leven kleine zeenaald, zeedahlia, zeeappels, noordzeekrab en zeestekelbaars. De strekdammen, met hun dikke mosselpakketten en alles wat daar leeft, zijn van groot belang voor tal van vogels.

Steenloper- foto Harm Niesen

Steltlopers als steenloper, scholekster en paarse strandloper vinden er hun voedsel. Verschillende soorten meeuwen weten de dikke mosselpakketten te vinden. Maar liefst 90% van de Texelse zilvermeeuwen vind zijn voedsel op de strekdammen tussen Camperduin en Den Helder. Waar deze meeuwen heen gaan als de strekdammen onder het zand verdwijnen weet niemand. De kans bestaat dat ze in verschillende gemeenten voor (nog meer) overlast gaan zorgen als hun voornaamste voedselbron verdwijnt. Kortom tal van redenen om te proberen de unieke Hondsbossche en Pettemerzeewering met hun strekdammen te behouden zodat we er nog vele jaren kunnen genieten van het uitzicht op de zee en de natuur. Er zijn alternatieve, duurzamere oplossingen, die ook veilig en niet perse duurder zijn (mogelijk zelfs goedkoper!). Er is een petitie ‘Zand over de Natuur’ gestart en hopen dat u de kleine moeite wilt nemen deze te ondertekenen en door te sturen naar familie, vrienden en kennissen. Tevens organiseren wij samen met een aantal andere (natuur)organisaties op zondag 1 april (geen grap) een dag op en rond de Hondsbossche en Pettemer Zeewering met een informatieve lezing in Minkema, excursies, fietstocht en wandelingen.Wij hopen dat leden zich melden om van deze dag een succes te maken. De petitie en meer informatie vind u op www.zandoverdenatuur.webklik.nl

 

Tuinvogeltelling 2012

De jaarlijkse Tuinvogeltelling werd op zaterdag 21 en zondag 22 januari voor de negende keer georganiseerd. Het weer was dit jaar van grote invloed. Door de zachte weersomstandigheden was het voor sommige soorten vogels (Spreeuwen, Kramsvogels, Vinken) nog niet noodzakelijk om hun toevlucht te zoeken in de bebouwde kom. Anderen soorten (Merel, Roodborst, Heggenmus) hielden zich blijkbaar meer verborgen door het wisselvallige weer met veel regenbuien.

Ringmus en Keep (links) op voedertafel – foto Debby Doodeman

In het werkgebied van Vogelwerkgroep Alkmaar e.o. werden 137 tellingen ingevoerd en deden 184 mensen mee. Zij deden 2706 waarnemingen van 46 soorten. De Top 10 van het aantal getelde individuen in Alkmaar: 1. Kauw 2. Koolmees 3. Huismus 4. Merel 5. Pimpelmees 6. Turkse tortel 7. Vink 8. Ekster 9. Roodborst 10. Heggenmus Deze Top 10 van meest getelde soorten in Alkmaar wijkt duidelijk af van de landelijke en provinciale Top 10. Met de Kauw staat een typische stadsvogel op de eerste plaats. Alkmaar neemt een unieke positie in tussen de grote steden waar de Koolmees de meest getelde soort is, en de kleine gemeenten in de provincie waar de Huismus op de eerste plaats staat. De Huismus is in Alkmaar voor slechts 30 (21,9%) van de 137 tuinen doorgegeven. Dit percentage komt overeen met andere steden in het westen van het land. De groepsgrootte van 8,7 is iets lager dan het landelijk gemiddelde, maar hoger dan in de Randstad.

 

Meeuwen 2011/2012

Deze winter zijn er uitzonderlijk veel Kleine en Grote burgemeesters in Nederland gezien. Grote burgemeesters pleisteren in o.a. Den Oever (haven) en Petten. De vogel in Petten zit vaak op het dak van één van de huizen aan de zuidkant van Petten (tegenover camping De Watersnip).

Kleine burgemeesters zijn ook regelmatig te zien bij Petten, daar waar de Hondsbossche Zeewering en het strand samen komen en ten noorden daarvan. Ruud Brouwer had er op 24 januari maar liefst 5! Op dezelfde plek zijn ook al lange tijd veel Drieteenmeeuwen te zien en goed te fotograferen.

 

 

 

In Den Oever wordt op 22 januari door Herman Bouman een mogelijke Amerikaanse zilvermeeuw gefotografeerd en gemeld. De vogel wordt op 23 januari ’s ochtends gezien, maar vliegt ’s middags richting het wad. Op 28 januari keert de meeuw terug in de havens van Den Oever en wordt in alle standen vastgelegd door vele fotografen. Hopelijk kan er zo worden vastgesteld of het hier daadwerkelijk om een echte Amerikaan gaat.

 

Hondsbossche Zeewering

Veel van onze leden zijn regelmatig te vinden op en rond de Hondsbossche Zeewering. Wat veel van jullie echter niet weten of beseffen is dat er binnen twee jaar

veel gaat veranderen. De zeewering is niet meer veilig en dus zijn er maatregelen nodig. Daar zijn verschillende oplossingen voor, maar helaas is gekozen voor een oplossing die voor de natuur zeer slecht uitpakt. Wij hebben onze zorgen kenbaar gemaakt door middel van het sturen van onderstaande brief naar verschillende natuurorganisaties omdat hier verschil van mening over leek te bestaan. Inmiddels zijn er drie bijeenkomsten geweest en is iedereen van mening dat de plannen die er nu zijn geen kansen bieden voor natuur, maar dat er wel veel natuurwaarden verloren gaan. We zijn ons nu nog aan het bezinnen of en hoe we nog iets aan deze plannen kunnen proberen te veranderen. De brief: De Hondsbossche en Pettemer zeewering zijn door het ministerie van Verkeer en Waterstaat aangewezen als zwakke schakels in de kop van Noord-Holland. In de afgelopen jaren zijn ter versterking hiervan een aantal scenario’s uitgewerkt, maar in een voor ons volstrekt onduidelijke gang van zaken is hieruit de versie met de naam “zand en natuur”naar voren gekomen als het gewenste alternatief. Bij dit scenario moet, gezien de planning, in 2014 een groot zandpakket voor de zeeweringen en op de strekdammen de veiligheid voor een aantal jaren garanderen. Bij de voorlichtingsavonden over dit project wordt aangevoerd, dat er in dit scenario volop kansen zijn voor nieuwe natuur. Voor ons als lokale natuurorganisatie is echter duidelijk, dat met de voorgenomen variant veel natuurwaarden verloren gaan zonder dat er ook maar sprake is van enige lokale natuurwinst. De beoogde compensatie in de waddenzee voor steenlopers is geminimaliseerd, zal niet tijdig zijn en waarschijnlijk ook niet uitvoerbaar blijken. Ook voor ons staat de veiligheid van het achterland voorop, maar de effecten op de natuur in dit gebied van de nu gekozen variant zijn uiterst negatief en onwenselijk en dit willen wij door deze brief nog eens duidelijk maken. De binnen en buitendijkse flora en fauna in dit gebied hangen nauw met elkaar samen en zijn deels gerelateerd aan de overgangen van zout naar zoet en omgekeerd. Aan de zeekant vormen de diverse organismen in de getijdezone een kenmerkende levensgemeenschap van een rotsige kust. Een deel hiervan is voedsel voor diverse vogelsoorten, die hier broeden, doortrekken of overwinteren. Bij laag water worden deze vogelsoorten op de streekdammen aangetroffen en bij hoogwater vluchten zij naar rustige plekken in de Harger- en Pettemerpolder. Bovendien vormen deze poldergebieden bij uitzonderlijke weersomstandigheden (storm en extra hoogwater) een alternatief voedselgebied, weliswaar kwalitatief minder maar altijd beter dan niets. Vogelsoorten als scholeksters, paarse strandlopers, IJslandse tureluurs en vooral steenlopers zijn hier in grote delen van het jaar te vinden. Voor de steenlopers is dit gebied van internationaal belang en heeft hierdoor de status van IBA (Internationaal Bird Area). Diverse meeuwensoorten foerageren op de strekdammen, die tevens voor zeevogels als sterns van belang zijn als rustplaats. De flora en fauna in de Harger- en Pettemerpolder is vrij uniek. Door de zoute kwel onder de dijk door is hier een gebied met kenmerkende soorten van brakke omstandigheden ontstaan. In het verleden kwam dit in Noord-Holland veel voor, maar door de voortgaande verzoeting van het oppervlaktewater is dit biotoop zeldzaam geworden. Met een groot zandpakket voor de zeeweringen vormt zich hier een zoetwaterbel en zal de zoute kwel afnemen. Hierdoor komen de geschetste natuurwaarden, samenhangend met de brakke omstandigheden, in de knel. Bij de recente landinrichting Bergen-Egmond-Schoorl is door de lokale natuurorganisaties veel werk verzet om tot uitbreiding van de natuurterreinen in deze polders te komen om de kenmerkende flora en fauna te behouden. Net nu uitbreiding haar beslag heeft en Natuurmonumenten delen van het terrein inricht om deze natuurwaarden te versterken, dreigen er maatregelen, die de gedane investeringen in tijd en geld ongedaan maken. De nadruk op recreatieve ontwikkelingen langs de zeewering bij dit scenario dreigen bovendien de huidige rust in het gebied aan te tasten. Toename van recreatie zal ruimte vragen voor parkeerplaatsen en aanvoerwegen, beide geen ontwikkelingen die passen in het bestaande natuurgebied. Bij een zeewaartse versterking met zand gaan al deze hierboven geschetste waarden verloren. Natuurwinst in deze smalle nieuwe zandzone zal uiterst gering zijn. In een voorlichtingsbrochure worden de mogelijkheden geschetst voor soorten als dwergstern en bontbekplevier. Soorten waarvan wij weten, dat zij op de Hollandse kusten geen enkele kans meer maken door de toegenomen recreatie. In dezelfde brochure worden de nieuwe kansen voor deze zandige variant breed uitgemeten. Kansen voor de natuur zijn onzes inziens bij voorbaat uitgesloten en deze versie kan dus beter “zand over de natuur”genoemd worden. Wij hopen met dit schrijven de aantasting van natuurwaarden in dit gebied nog eens extra onder uw aandacht te brengen en hopen op uw steun voor een veilige maar natuurvriendelijkere oplossing van deze zwakke schakels.

 

2011

Zilveren Maanprijs 2011

In oktober viel een brief van de Milieufederatie op de mat met daarin de boodschap dat we één van de drie genomineerden zijn voor de Zilveren Maan Prijs 2011. We willen de KNNV hartelijk danken dat zij ons hebben genomineerd! Het jarenlang inventariseren van broedvogels in de stad en de publicaties die daarop volgden waren de aanleiding voor de inzending. Onze vogelwerkgroep is daar

namelijk als één van de eersten in Nederland mee begonnen. Vogels kijken in de stad werd, zeker 25 jaar geleden, nog amper gedaan. De ‘leuke’ soorten zaten immers juist buiten de stad. We zijn wat dat betreft echt vooruitstrevend geweest. Het is des te leuker dat door de jaren heen heel veel leden hebben geholpen met deze inventarisaties en het uitwerken daarvan. In 2010 verscheen het boekje ‘Alkmaar heeft vleugels’ dat we van de gemeente Alkmaar mochten maken ter gelegenheid van ons 25 jarig jubileum. Dit boekje is een groot succes geworden en we willen de gemeente Alkmaar ook hartelijk bedanken dat zij dit mogelijk hebben gemaakt. Op 17 november was de prijsuitreiking in de Grote Kerk in Alkmaar tijdens het 75 jarig jubileumsymposium van Landschap Noord Holland. Een inspirerende bijeenkomst! Er waren nog twee genomineerden: Eendenkooi van der Eng en Natuurpark Blokweer, maar de Vogelwerkgroep heeft gewonnen! Namens de VWG namen Kees Roobeek, Johan Bos en Miranda Zutt de prijs in ontvangst van Dhr. Remkes, commissaris van de Koningin. De prijs, een prachtig beeldje, is een initiatief van de Milieufederatie Noord-Holland, Landschap Noord-Holland en IVN Consulentenschap Noord-Holland en werd dit jaar voor de tiende en laatste keer uitgereikt.

 

Gierzwaluwen

Helaas gaat er steeds meer nestgelegenheid voor Gierzwaluwen in Alkmaar verloren door sloop en verbouwingen. Om dit te voorkomen is het noodzakelijk dat we precies weten waar er in Alkmaar gebroed wordt. Daarna wordt er samen met de gemeente gekeken hoe we deze kolonies in de toekomst kunnen behouden en/of uitbreiden. Er is een oude lijst met adressen waar in het verleden Gierzwaluwen hebben gebroed en we willen deze adressen gaan controleren. Daarnaast zijn we natuurlijk ook op zoek naar eventuele nieuwe vestigingsplaatsen. Deze kun je doorgeven aan Harry Smit. In het voorjaar van 2012 start het Gierzwaluwplatform Noord-Holland, in samenwerking met Landschap Noord-Holland, een vijfjarig inventarisatieproject van Gierzwaluwen. Doel van het project is om voor eerst, middels een steekproeftelling, een trend te achterhalen in de populatieontwikkeling van Gierzwaluwen in onze provincie. Aanleiding voor het project is de onduidelijkheid omtrent de populatieontwikkeling van Gierzwaluwen in Nederland en daarmee ook in Noord Holland. Volgens veel deskundigen is er de laatste decennia sprake van drastische afname, maar deze is nooit met inventarisatie gegevens aangetoond. onderzoek naar de populatieontwikkeling binnen een groter gebied heeft nooit plaatsgevonden omdat aan het inventariseren van Gierzwaluwen een reeks van haken en ogen kleeft. Aangezien aan de veronderstelde achteruitgang geen harde telgegevens of trends gekoppeld kunnen worden kan de Gierzwaluw niet op de Rode Lijst worden geplaatst en blijven beschermingsmaatregelen gelegenheidsinitiatieven. Om deze impasse te doorbereken heeft het Gierzwaluwplatform Noord-Holland samen met Landschap Noord-Holland een telmethode ontwikkeld die trends en populatieontwikkeling zichtbaar kunnen maken. De inventarisaties vinden plaats tussen 15 juni en 15 juli. Per jaar zullen er drie avonden worden geteld. Het is de bedoeling dat ook in Alkmaar zal worden geteld en daarom zijn we op zoek naar minimaal vier inventariseerders zonder hoogtevrees, er wordt namelijk geteld vanaf een hoog punt. Op donderdagavond 19 april 2012 zal de start van het project plaatsvinden in Heiloo. Voor meer informatie kan je contact opnemen met de Vogelwerkgroep of : Peter Mol, Landschap Noord-Holland, tel: 088 – 0064483 of 06-25557285 Marleen Andriessen, secretariaat Gierzwaluwplatform Noord Holland, tel 020 – 6455207

 

 

 

 

 

Meeuwen in Alkmaar

Ieder jaar in augustus, als het voor de kranten wat nieuws betreft een slappe tijd is, worden de Alkmaarse meeuwen weer voorpaginanieuws. Dit jaar was het echter wel heel extreem en haalden ze zelfs de tv. Met megafoons probeerde de gemeente Alkmaar de meeuwen te verjagen. En nu wordt er zelfs geroepen om een aanpassing van de Flora en Fauna wet om eieren te mogen rapen/vervangen. Dit zal echter niet helpen, dat heeft het verleden al uitgewezen. Al vanaf het moment dat de meeuwen hun intrede in Alkmaar deden heeft de Vogelwerkgroep onderzoek gedaan en de gemeente geadviseerd. De meeuwen zaten in eerste instantie bij elkaar op een bedrijventerrein en ons advies was om daar een gedoogplaats voor de meeuwen in te richten. De gemeente en bedrijven gingen echter doen waarvan wij adviseerden vooral niet te doen: eieren rapen en verjagen. Hierdoor verspreiden de meeuwen zich over de hele stad, met alle gevolgen van dien. Het is erg vervelend dat er nu zakken huisvuil worden stukgetrokken en de meeuwen hebben ontdekt dat de Alkmaarse kaas wel erg lekker is. Ondergrondse opslag van huisvuil en de mensen bewust maken dat ze vooral niet moeten voeren en hierop ook gaan handhaven zijn maatregelen die nu genomen kunnen worden. Daarnaast is het nog steeds belangrijk een plaats voor de meeuwen in te richten waar ze wel welkom zijn. Dit kan bijvoorbeeld een eiland in combinatie met een waterberging zijn of een afgerasterd terreintje aan de rand van een bedrijventerrein. Meer informatie is o.a. hier te vinden.

 

Atlas van de Noord Hollandse broedvogels 2011

In december 2010 is het prachtige boek ‘Atlas van de Noord-Hollandse broedvogels’ verschenen. In ruim 400 pagina’s wordt het huidige voorkomen van elke broedvogelsoort en de ontwikkelingen sinds het vorige broedvogelboek in 1990 besproken. Rijk geïllustreerd met foto’s en tekeningen mag het niet ontbreken in uw boekenkast. Het boek is o.a. te koop bij boekwinkel Van der Meulen in Alkmaar of wordt voor € 29,00 thuis gezonden als u bestelt via www.vogelwerkgroepennh.nl.

 

 

 

 

 

Roofvogel- en uilenshows

Het aantal roofvogels en uilen dat als huisdier worden gehouden is de laatste jaren schrikbarend toegenomen. De 14 vogelwerkgroepen van Noord Holland hebben een gezamenlijke verklaring uitgegeven tegen het houden van roofvogels. Ook hebben we afgesproken geen roofvogel- en uilenshows te organiseren. In juli en augustus was Jan Cees Lont met zijn roofvogels en uilen te vinden op de braderie in Schoorl, de Westfriese markt in Schagen en op de markt in Hoorn. Wij vinden dat uilen en roofvogels daar niet thuis horen en kwamen in actie. Omdat de folders van Vogelbescherming Nederland op waren en ze vrij duur waren om te drukken hebben we zelf een A5 flyer ontwikkeld. Naast argumenten waarom het houden van uilen en roofvogel(shows) in onze ogen niet gewenst is willen we de mensen ook wijzen op het alternatief: roofvogels in de vrije natuur.

Stadsvogelprijs 2011

Op 16 juni vond voor de vierde keer de Stadsvogelconferentie plaats. Deze was georganiseerd door Vogelbescherming Nederland in samenwerking met de gemeente Utrecht. Het thema van de bijeenkomst was de spannende combinatie van stadsplanning en natuurbescherming. De Stadsvogelconferentie is bedoeld voor iedereen die bij het inrichten van een stad betrokken is, zoals bouwers, beleidsmedewerkers, architecten, woningbouwcoöperaties, planners en bedrijven. Tijdens de conferentie werd de Stadsvogelprijs uitgereikt. Deze, door Vogelbescherming Nederland uitgeschreven prijs, is bedoeld om creatieve en innovatieve projecten voor stadsvogels meer bekendheid te geven. Het uiteindelijke doel is een vogelvriendelijkere stedelijke leefomgeving. De winnende gemeente mag 20.000 euro besteden aan een nieuw stadsvogelproject. Dit jaar was er voor het eerst ook een tweede prijs: de aanmoedigingsprijs van 10.000 euro. De gemeente Alkmaar wilde zich dit jaar kandidaat stellen voor de Stadsvogelprijs en vroeg onze Vogelwerkgroep of we hen wilden ondersteunen. Na overleg hebben we besloten dit te doen en is er met stadsecologe Simone Stam vergaderend over hoe we dit vorm zouden geven. Het thema werd van onderzoek naar beleid en uitvoering. Het boekje ‘Alkmaar heeft vleugels’ vormde daarin een belangrijk onderdeel. Ook andere natuurorganisaties, een school, woningbouwvereniging, wijktuin Rekerdijk, Stichting Oudorperpolder werd gevraagd de kandidatuur te ondersteunen en iets te schrijven. Roel Hazelager van de gemeente maakte hier een prachtige brochure van.

’s Ochtends waren alle 14 ingezonden projecten in het kort gepresenteerd en aan het eind van de dag volgde dan eindelijk de prijsuitreiking. De jury bestond uit juryvoorzitter Ir. Fred Wouters (directeur Vogelbescherming Nederland), Arnold van Kreveld (freelance beleidsbioloog) en Nico de Haan. Uit Alkmaar waren inmiddels ook de wethouders Dhr. Nagengast en Mevr. v.d. Ven gearriveerd. De spanning steeg, maar eerst volgde nog een hele inspirerende lezing over het gebruiken van een ander middel (wateroverlast, opwarming steden) om je uiteindelijke doel, een vogelvriendelijke leefomgeving, te realiseren. De eerste prijs was voor de gemeente Sneek. Alkmaar won de aanmoedigingsprijs van 10.000 euro. Het juryrapport zei het volgende over de inzending: Project: Alkmaar heeft vleugels Indrukwekkend. Breed, compleet en beleidsmatig doordacht. Langjarig verankerd in het beleid; ecologie is onderdeel van het groenbeleidsplan. Veel partnerships, sterk hoe de financiering door gezamenlijke partners wordt gedragen. Mooie resultaten voor vogels. Compliment voor de inzet van de locale vogelwerkgroep! Al met al een zeer geslaagd evenement, dat voor een ieder een grote inspiratiebron kan zijn. Wij gaan meedenken hoe we de 10.000 euro goed kunnen besteden. We denken daarbij vooral aan soorten waar het niet zo goed mee gaat in de stad, zoals Huismus en Gierzwaluw.